Kitap Adı: BiTKi BiYOTEKNOLOJiSİ 1- Doku Kültürü ve Uygulamaları /www.ugurer.com

İçindekiler .................................................................................................................. i-vii

Önsözler................................................................................................................... viii-xiv

Bölüm 1. Doku Kültürü: Temel Laboratuvar Teknikleri................... 1-35

1.1. Giriş

l .2. Bitki Doku Kültürlerinin Tarihi Gelişimi ve Uygulama Alanları

l .2. l. Bitki doku kültürlerinin bitki ıslahındaki uygulama alanları

1.2.2. Bitki doku kültürünün ticari ve ıslah dışı uygulamaları

1.2.3. Bitki doku kültürlerinin temel araştırmalardaki uygulamaları

1.3. Temel Teknikler

1.3.1. Laboratuar düzeni

1.3.2. Sterilizasyon teknikleri

1.3.2.1. Çalışma ortamının sterilizasyonu

1.3.2.2. Besin ortamlarının, alet ve ekipmanların sterilizasyonu

1.3:2.3: Bitki rnateryallerinin yüzey sterilizasyonu

l .4. Besin Ortamları

1.4.1. Stok solüsyonların hazırlanması ve saklanması

1.4.2. Bitki büyüme düzenleyicileri

1.5. Kültür Şartlan

1.6. Denemelerin Planlanması ve Data Analizi

1.7. Mikroskopi ve Görüntüleme

1.8. Laboratuvarda Güvenlik

1.9. Bitki Doku Kültürüne Yeni Başlayacaklar İçin Tavsiyeler

1.10. Türkiye'deki Mevcut Durum ve Sonuç

Kaynaklar

Bölüm 2. Organogenesis .................................... 36-70

2.1. Giriş

2.2. Tarihçesi

2.3. Organogenesis Tekniği

2.3.1. Eksplant seçimi

2.3.2. Besin ortamının seçilmesi

2.3.2.1 Besin ortamının temel içerikleri.

2.3.2.2 Kültür şartlan

2.4. Organogenesis Çeşitleri

2.5. Organogenesisde Meydana Gelen Önemli Olaylar

2.5.1. Hücresel yeterlilik ve kararlılık

2.5.2. Fizyolojik, biyokimyasal ve metabolik olaylar

2.6. Organogenesisde Basan Sağlanan Türler

2.7. Sonuç

Kaynaklar

Bölüm 3. Somatik Embriyogenesis. ............................ 71-88

3.1. Giriş

3.2. Somatik Embriyogenesisi Etkileyen Faktörler

3.2.1. Ekspknt kaynağı

3.2.2. Genotip

3.2.3. Besin ortamının içeriği

3.2.4. Çevre şartları

3.3. Somatik Embriyo Rejenerasyonu

3.3.1. Direk embriyogenesis

3.3.2. İndirek embriyogenesis

3.4 Somatik Embriyogenesisin Kullanım Alanları

3.4. l. Klonal çoğalttın

3.4.2. Sentetik tohum üretimi

3.4.3. Gen aktarımı
Kaynaklar

Bölüm 4. Protoplast Kültürü ve Somatik Melezleme .......................... 89-136

4.1. Tarihçe

4.2. Totipotensi ve Tanımlamalar

4.3. Bitkilerde Hücre Duvarı Kompozisyonu

4.4. Protoplast İzolasyonu

4.4.1. Eksplant kaynaklan

4.4.2. Donör bitki materyalinin ön muamelesi ve yetiştirme şartlan

4.4.3. Protoplast izolasyonunda kullanılan yıkama solüsyonlan, enzimler ve enzim
kanşımlan

4.4.4. Ozmotik şartlar ve plazmolizayon

4.4.5 Enzim inkubasyonu

4.4.6 Protoplastlann yıkanması ve saflaştırılması

4.4.7. İzolasyon sonrası uygulanan testler

4.5. Protoplast Kültürü

4.5.1. Kültür ortamlannın özellikleri ve bitki büyüme düzenleyicileri

4.5.2. Kültür yoğunluğu

4.5.3. Kültür teknikleri

4.5.4. Protoplastlann kültür sonrası davranıştan

4.6. Protoplastlardan Bitki Rejenerasyonu

4.7. Protoplast Füzyonu ve Somatik Melezleme

4.7.1. Önemi

4.7.2. Somatik hibrit ve sibrit

4.7.3. Protoplast füzyonu işleminin aşamalan

4.8. Heterokaryonlann Kültürü ve Seleksiyon

4.9. Somatik Hibrit Bitkilerin Analizi

4.10. Sonuç

Kaynaklar

EKİ. KM'ye dayalı ortamlar

Bölüm 5. Haploid Bitki Üretimi........................ . 137-189

5.1. Giriş

5.2. Erkek Gametten Haploid Uyartımı (Androgencsis)

5.2.1. Anter kültürü

5.2.1.1. Anter kültürünün yapılışı

5.2.1.2. Mikrosporlann sporofıtik yönde gelişme için uyarılması

5.2.1.3. Androgenesisi etkileyen faktörler

5.2.1.3.1. Anter verici (donör) bitkiden kaynaklanan faktörler

5.2.1.3.2. Anter kültürü tekniğinden kaynaklanan faktörler

5.2.2. Mikrospor kültürü

5.2.3. Androgcnesis sonrasında albino bitki sorunu

5.3. Dişi Gametten Haploidi Uyartımı (Ginogenesis ve Partenogenesis)

5.3.1. Övül ve ovaryum kültürleri

5.3.2. Kromozom eliminasyonu

5.3.3. Eksik veya yetersiz polenler ile tozlama

5.3.4. Ginogenesisi etkileyen faktörler

5.4. Haploid Bitkilerde Kromozom Katlama

5.5. Ploidi Belirleme

5.5.1. Fenotipik gözlemler

5.5.2. Kromozom sayımlan

5.5.3. Flow sitomctri

5.5.4. Stomatal incelemeler
Kaynaklar

Bölüm 6. Hastalıksız Bitki Üretimi 190-210

6.1. Giriş

6.2. Meristem Kültürü

6.2.1. Meristem kültüründe başarıyı etkileyen faktörler

6.2.1.1. Bitki materyali

6.2.1.2. Kültür ortamı

6.2.1.3. Kültür şartlan (çevresel faktörler)

6.2.2. Meristem ucu kültürü uygulaması

6.2.2.1. Metodun uygulanması

6.2.2.2. Meristem ucu kültürü çalışmalannda dikkat edilecek noktalar

6.2.3. Meristem ucu kültürünün yararlan

6.2.4. Meristem ucu kültürü tekniğinin sınırlamalan

6.3. Virüsten Ari Bitkilerin Üretilmesi

6.3.1. Meristem ucu kültürü

6.3.2. Sıcaklık uygulaması (termoterapi)

6.3.3. Meristem kültürü ile birlikte sıcaklık uygulaması

6.3.4. Kimyasal madde kullanımı (kemoterapi)

6.3.5. Soğuk uygulaması (krayoterapi)

6.3.6. Mikroaşılama

6.3.7. Virüsten ari bitkilerin kallus ve protoplasttan elde edilmesi

6.3.8. Virüsten ari diğer eksplantlar

6.3.9. Virüslerin tanımlanması

6.4. Bakteri ve Mantarlardan Ari Bitkilerin Üretilmesi

6.5. Sonuç

Kaynaklar

Bölüm 7. Sekonder Metabolit Üretimi................... ... 211-261

7.1. Giriş

7.2. Sekonder Metabolitlerin Ekonomik Önemi

7.2.1. İlaç olarak kullanılan sekonder metabolitler

7.2.2. Besin katkı maddeleri olarak kullanılan sekonder metabolitler

7.2.3. Parfümeri ve zirai mücadelede kullanılan sekonder metabolitler

7.3. Sekonder Metabolitlerin Üretimi

7.4. Bitki Hücre Kültürleri ve Sekonder Metabolitler

7.5. Bitki Doku ve Hücre Kültürü ile Sekonder Ürünlerin Üretimi

7.5.1. Farklılaşmış ve organize olmuş kültürler ile sekonder metabolitlerin üretimi

7.5.1.1. Kök kültürleri

7.5.1.2. Sürgün kültürleri

7.5.1.3. Embriyo kültürleri

7.5.2. Farklılaşmamış ve organize olmamış kültürler ile sekonder metabolitlerin üretimi

7.5.2.1. Kallus kültürleri

7.5.2.2. Hücre süspansiyon kültürleri

7.6. Süspansiyon Kültürlerinde Büyüme ve Sekonder Metabolit Birikimi

7.7. Süspansiyon Kültürlerinde Sekonder Ürün Veriminin Artırılması

7.7.1. Bitkisel koşullar

7.7.2. Kültür ortamındaki kimyasal koşullar

7.7.2.1. Karbon kaynağı

1.1.2.2. Azot kaynağı

7.7.2.3. Fosfor kaynağı

7.7.2.4. Bitki büyüme düzenleyicileri

7.7.2.5. Diğer elementler

7.7.2.6. pH

7.7.2.7. Ozmotik basınç

7.7.3. Kültür ortamındaki fiziksel koşullar

7.7.3.1. Işık

7.7.3.2. Sıcaklık

7.7.3.3. Diğer fiziksel etmenler

7.7.4. Deneysel yaklaşımlar

7.7.4.1. Öncüller (precursors)

7.7.4.2. Elisitörler

7.7.4.3. Tutuklama (immobilizasyon)

7.7.4.4. Senkronize (eşzamanlı) kültürler

7.7.4.5. İki aşamalı kültürler

7.8. Biyodönüsüm (biyotransformasyon)

7.9. Biyoreaktörler (fermentörler)

7.10. Genel değerlendirme

Kaynaklar

Bölüm 8.

Mikroçoğaltım ................................... 262-281

8.1. Giriş

8.2. Mikroçoğaltım Aşamaları

8.2.1. Hazırlık aşaması

8.2.2. Kültür başlangıç aşaması

8.2.2.1.Eksplant seçimi

8.2.2.2.Sterilizasyon

8.2.2.3.Başlangıç ortamları

8.2.2.4.Çevresel faktörler

8.2.3. Sürgün çoğalum aşaması

8.2.3.1.Besin ortamları

8.2.3.2.Kallus oluşumu

8.2.3.3.Adventif tomurcuk oluşumu

8.2.3.4.Aksiller (koltuk altı) tomurcuk oluşumu

8.2.4. Sürgün gelişimi ve köklendirme aşaması

8.2.5. Dış ortama alıştırma (aklimatizasyon)aşaması

8.3. MikroçoğalHmda Karşılaşılan Sorunlar

8.3.1. Vitrifikasyon

8.32. Toksik bileşiklerin ortamda birikmesi ve kararma

8.3.3. Kontaminasyon

8.4. Bazı Süs Bitkilerinin Mikroçoğaltım Yöntemleri

Kaynaklar

9.1. Giriş

9.2. Bitki Kültürlerinin İn Vitro Muhafazası

9.2.1. Yavaş (azaltılmış) büyütme ile muhafaza

9.2.2. Soğukta muhafaza

9.2.2.1. Dondurma işlemleri ve zararları

9.2.2.2. Hücre içinde serbest suyun azalması

9.2.2.3. Öndondurma yöntemi

9.2.2.4. Vitrifikasyon (camlaşürma) yöntemi

9.2.2.5. Hızlı soğutma ve hızlı çözündürmeyle Öndondurma yönteminin kombinasyonu

9.2.2.6. Hızlı Öndondurma yöntemi

9.2.2.7. Kurutma yöntemleri

9.2.2.8. Absisik asitin fizyolojik tepkileri

9.3. Kültüre Edilmiş Materyalin Soğukta Muhafazasında Örnek Kurallar

9.3.1. Yavaş Öndondurma kuralları

9.3.2. Hızlı Öndondurma kuralları

9.3.3. Vitrifikasyon kuralları

9.3.4 Kurutma kuralları (yapay tohumların soğukta muhafazası)

9.4. Hücre Kültürlerinin Canlılığına Katkıda Bulunan Bazı Faktörler

9.4.1. Gelişme dönemi

9.4.2. Önkültür

9.4.3. Çözündürme sonrası işlemler ve iyileştirme

9.4.4. Soğukta muhafazadan dolayı genetik değişmeler ve seleksiyon

9.4.5. Gelecekteki beklentiler
Kaynaklar

Bölüm 10. Embriyo Kültürü ........................ 324-344

10.1. Giriş

10.2. Kmbriyo Kültürü İçin C içreksin imle r

10.2.1 Besin ortamı bileşimi

102.1.1. Mineral maddeler

10.2.1.2. Karbonhidrat ve osmotil; basınç

10.2.1.3. A m ino as it ve vitaminler

10.2.1.4. Doğal bitki ekstraktları

10.2.1.5. Bitki büyüme düzenleyicileri

10.2.2. Kültür koşulları

10.3. Kmbriyo Kültürünün Uygulama Alanları

10.3.1. Biyolojik temel çalışmalarda embriyo kültürü

10.3.2. Tohumun çimlenmemesi durumundu embriyo kültürü

10.3.3. Islah süresini kısaltmada embriyo kültürü

1034 Yasamayan embriyoların kurtarılmasında embriyo kültürü

10,5 5. Kmbriyo kültürü ile haploıı] bitkilerin üretilmesi

10.3.û Embriyo kültürü ile tohum canlılıklarının hlülı tesl edilmesi

10.3 7 l Embriyo kültürü ile ender bitkilerin çoğaltılması

10.4. Kmbrıyo Kültüründe Bacan yi Ktkileyen l'aktorlcr

10.5. Kmbriyo Kültürünün Uygulanması

10,5.1. Tohum dormansisinin giderilmesi

10 5.2. l librit embriyo kurlarına

10.6. Kmbriyo Nörs Tekniği

10.7. Kmbriyıı-Kallus llibritleri

10.8. Sonuç

Kaynaklar

11.1 Giriş

11 2. In Vitro Doğal Varyasyonlar

11.2.1. Somaklonal ve cpigenttik varyasyon

11.3 Doku Kültürü Tekniklerinin Varyasyonda Krkik'ri

11.4. Somaklonal Varyasyonun Orijini

11.5. Somaklonal Varyasyonun Nedenleri

11.5.1. Hücre organizasyonunun varyasyonda etkisi

11 5.2. Doku kaynağındaki varyasyon

11.5.3. DNA metilasyonu

11.5.4. Nükleik asit öncüllerinin kaybı

11.5.5. In Vitro hücre bölünmesindeki anormallikler

11.5.6. Bitki büyüme düzenleyicilerinin önemi

11.5.7. Kul hır ortamının bileşimi

11.5.8. Kültürel koşullar

11 5.9. Kültür süresi

11.5.10. Genotipin etkisi

11.5.11. Stres