SIĞIRLARDA SOLUNUM SİSTEMİ YOLLARININ
ANATOMİK YAPISI 13
Üst Solunum Yollarının Anatomik Yapısı 14
Sığırlarda Akciğerlerin Anatomik Yapısı 16
Solunum Kasları 17
Mediastinum 18
SIĞIRLARIN SOLUNUM SİSTEMİ KLİNİK - FİZYOPATOLOJİSİ 19
Solunum
21
Solunum Tipleri
21
Solunum Frekansı
24
Akciğer Hacmi
24
İntrapulmonik Basınç
25
intrapleural Basınç 25
Akciğerlerde Gaz alış Verişi 26
Solunumun Kontrolü 29
Asit - Baz dengesi ve Akciğerler 29
Asfeksi
31
Hipoksi
32
SIĞIRLARIN SOLUNUM SİSTEMİ SAVUNMA MEKANİZMALARI 35
Pulmoner Surfaktan ve Önemi 39
SOLUNUM SİSTEMİ BULGULARINA SAHİP HASTA HAYVANLARIN
GENEL KLİNİK DEĞERLENDİRİLMESİ 45
Anamnez
47
Genel Klinik Yansımalar
52
SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARINDA MİKROBİYOLOJİK VE
SİTOLOJİK DEĞERLENDİRMELER İÇİN ÖRNEK ALINMASI 65
Örnek alınımında dikkat edilmesi gereken noktalar
67
Nasal Svap Alınması
68
Oküler Svap Alınması
68
Trakeal aspirasyon
68
Trakhe- Bronşiol Aspirasyon
70
Bronşiyo-Alveoler Lavaj
70
Pleurosentez (Torakosentez)
71
SIĞIRLARIN SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARINDA GÖRÜNTÜLÜ
TANI YÖNTEMLERİ 72
Radyografi
72
Ultrosonografi
72
Bronkografi
73
SIĞIRLARIN ÜST SOLUNUM YOLU HASTALIKLARI 75
Rhinitis
77
Atopik - Alerjik Rhinitis
79
Enzootik Nasal Granuloma
81
Mikotik Nasal Granuloma
83
Sinuzitis
85
Larengitis - Treakhitis
88
Laringeal Nekrobasillus
90
Besi Sığırlarının Trekheal Ödem Sendromu
93
Trakeal Kollaps Ve Stenoz
95
SIĞIRLARIN SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIK KOMPLEKSİ (BRD) 99
Hazırlıyıcı Faktörler Ve Enfeksiyöz Nedenler
101
SIĞIRLARIN SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIK KOMPLEKSİNE (BRD)
GENEL YAKLAŞIM 103
BRD'nin Genel Klinik Bulguları
103
Akut BRD'nin Önemli Bazı Klinik Bulguları
103
Kronik BRD'nin önemli Bazı Klinik Bulguları 104
Viral Ve Bakteriyel BRD'nin Genel Klinik Ayrımı
104
BRD'de Prognozun Belirlenmesi
105
Prognozun Belirlenmesinde Göz Önüne Alınması Gereken
Klinik ve
Laboratuar Kriterler
106
BRD'de GENEL TEDAVİ İLKELERİ 111
Bakterial Patojenleri Elemine Etmek Amacı İle
Antibakteriyel Seçim Kriterleri 111
BRD' de Antibakteriyel Kullanım Süresi
115
Viral Patojenlere Karşı Antiviral İlaçların Kullanımı 115
Yangısal Reaksiyonların Sınırlandırılması 116
BRD' lerde NSAID Kullanım Kriterleri
119
BRD' lerde Kortikosteroidlerin Kullanım Kriterleri
120
Immun Sistemin Düzenlenmesi 121
Destekliyici Tedavinin Uygulanması 122
Anthistaminikler 122
Mukokinetikler 122
Bronkodilatörler 123
Respiratorik stimülasyonlar 123
BRD 'de Etkili Bir Tedavi Yönteminin Klinik Yansımaları
125
BRD 'de Tedavi Yetersizliğinin Olası Nedenleri 125
SIĞIRLARIN SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIK KOMPLEKSİNE NEDEN
OLAN ÖNEMLİ PATOJENLER 126
SIĞIRLARIN RESPİRATORİK HASTALIK KOMPLEKSİ OLUŞUMUNDA
VİRAL PATOJENLER 129
Bovine Herpes virüs tip-1 109
IBR ile ilişki olmayan Diğer Herpes Virüs Enfeksiyonları
113
Bovine Viral Diare Virüsü 114
Parainfluenza 123
Bovine Respiratorik Sinsitial Virüs 125
Adenovirüs 128
Bovine Rhinovirüs 128
Bovine Corona Virüs - Bovin Enterovirüs 129
VİRAL SOLUNUM YOLU ENFEKSİYONLARININ GENEL TEDAVİSİ
130
BRD OLUŞUMUNA KATKI SAĞLAYAN DİĞER VİRAL HASTALIKLAR 132
Bovine İmmun Yetmezlik Virüsü (BIV) 132
Malignant Kataral Fever 135
SIĞIRLARIN RESPİRATORİK HASTALIK KOMPLEKSİ OLUŞUMUNDA
BAKTERİYEL, MİKOPLASMAL VE RİKETSİYEL PATOJENLER 140
BRD ve Pasteurellozis 141
Besi Danalarının Pasteurella Pnomönisi 144
Enzootik Pnomöni 152
BRD ve Haemophilus Somnus Hastalık Kompleksi 157
BRD ve Arconabacter Pyogenez 161
BRD ve Mycoplasma spp. Hastalık Kompleksi 166
BRD ve Bovine Klamidial Enfeksiyon 176
SIĞIRLARIN ÖNEMLİ DİĞER ENFEKTİF, GRANÜLOMATOZ VE
EMBOLİK
PNOMÖNİLERİ 178
Tüberkülozis 179
Bulaşıcı Bovine Pleuropnomöni 202
Mikotik Pnomöniler 206
Aspirasyon Pnomönisi 208
Sığırlarda Caudal Vena Cava Trombozu Ve Embolik Pnömoni (Posterior
Vena
Cava Trombozu) (PVCT) 211
Kranial Vena Kava Trombozu 215
SIĞIRLARIN INTERSTİTİAL PNOMÖNİLERİ VE YENİ DOĞANLARIN
RESPİRATORİK DİSTRES HASTALIKLARI 216
SIĞIRLARIN İNTERSİTİEL PNOMÖNİLERİ 217
Akut Bovine Pulmoner Ödem ve Amfizem ( Fog Fever) 217
Besi Sığırlarının Akut Respiratorik Distress Sendromu 222
Hipersensitif Pulmonitis ( Farmer's Lung veya Ekstrinsik
Pulmoner Alveolitis).. 223
Paraziter Pnomöni ( Verminöz Pnomöni) 226
Ascaris Suum 228
KRONİK İNTERSTİTİEL PNOMÖNİLER 229
Bronşiolitis Obliterans 229
Fibrotik Alveolitis 230
YENİ DOĞANLARIN RESPİRATORİK DİSTRESLERİ 232
Mekonyum Aspirasyon Sendromu 232
Hyalin Membran Hastalığı 233
PULMONER HİPERTANSİYON, AKCİĞER ÖDEMİ VE ANAFLAKSİ 236
Pulmoner Hipertansiyon 237
Akciğer ödemi 240
Anaflaksi 243
RESPİRATORİK DİSTRESE VE ASFEKSİYE YOL AÇAN ÖNEMLİ
ZEHİRLENMELER 246
Nitrojen Dioksit (No2) Zehirlenmesi 247
Yoğun Gübre Gazlarına Maruz Kalma İle İlişkili
Respiratorik Distress
Sendromu 249
Hidrojen Sülfür (H2s) Zehirlenmesi 249
Küflü Tatlı Patates ( 4- Ipomeanol) Toksisitesi 250
Organofosforlu İnsektisit (Ofi) Ve Karbamat Zehirlenmesi
252
Nitrat Nitrit Zehirlenmesi 254
Siyanür Zehirlenmesi (Hidrojen Siyanür-HCN/Potasyum
Siyanür-KCN) 256
Arsenik Zehirlenmesi 261
GÖĞÜS DUVARI VE BOŞLUĞUNU ETKİLEYEN ÖNEMLİ HASTALIKLAR
263
Pleuritis 264
Bulaşıcı Bovine Pleuropnomöni 266
Heartwater 266
Pneumothoraks 268
Pleural Effüzyonlar (Hemotoraks, Hidrotoraks, Şilotoraks)
270
SOLUNUM YOLLARININ ÖNEMLİ TÜMÖRAL HASTALIKLARI 272
Nasal Tümörler 273
Larengeal Papillomatosis 274
Primer Akciğer Tümörleri 275
Sekonder Akciğer Tümörleri 276
Akciğer Paranşimini Etkileyen Bovine Löykozis -
Lenfosarkoma 277
SOLUNUM SİSTEMİ HASTALIKLARININ ÖNLENMESİNDE DİKKAT
EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR 283
OLGU TARTIŞMALARI 287
KAYNAKLAR 300
ÖNSÖZ
Sığırların solunum sistemi hastalıkları tüm mevcut sistem
hastalıkları içersinde en çok karşılaşılan ve bu nedenlede
önemli ekonomik kayıplara neden olan sorunların başında
gelmektedir. Tabiî ki tek sorun ekonomik değildir, işletmenin
yakın geleceğini oluşturacak olan genç hayvanların solunum
sistemi enfeksiyonlarına bağlı ölümleri, hem hayvan sahiplerinde
hemde hastalarla ilgilenen meslektaşlarımda manevi yıkımlara yol
açmakta, çalışma verimliğini ve şevkini kırmaktadır. Solunum
sistemi hastalıkları her dönem ve her yaştaki hayvanda tehdit
unsuru olmuş, olmakta ve gelecekte de daha şiddetli tehdit
unsuru olmaya devam edecektir.
Bu kitabı yazmaya karar vermemdeki en önemli faktör her
gittiğim işletmede değişen derecelerde solunum sistemi
hastalıklarının olduğunu gözlemem ve bu konuda meslektaşlarıma
kısmende olsa rehber olabilecek bir kaynak sağlayabilirmiyim
düşencesiydi. Kitapta sığırların solunum sistemi anatomisi,
fizyolojisi, solunum sisteminin savunma mekanizmalarından
hatırlatma temelinde bahsedilmiştir. Takiben Solunum sistemi
bulgularına sahip hayvanlara klinik yaklaşım ve genel tedavi
yöntemleri ile birlikte önemli solunum sistemi hastalıkları
güncel, klinik tanı ve tedavi ağırlıklı ifade edilmeye
çalışılmıştır.
Umarım bu kitap da daha önce yazdığım "Buzağıların İç
Hastalıkları" kitabı gibi sayın meslektaşlarıma ve ileride bu
onurlu mesleğin saygın birer üyesi olacaklarına inandığım
sevgili öğrenci arkadaşlarıma faydalı olur.
........
Bir nefes almayla başlayıp bir nefes verme ile sona eren
iki solukluk dünya hayatında herkese gerçek manevi mutluluklar
diliyorum.
Kitaptaki olası hatalarım için şimdiden özür dilerim.
Saygılarımla...
Prof. Dr. S. Şentürk
|