KİTABIN İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜ:

KISACA ANA BAŞLIKLAR (2.Baskı ):

BÖLÜM I: İNEKLERDE DOĞUM VE JİNEKOLOJİ
KONU 1:DİŞİ ÜREME SİSTEMİNİN MORFOLOJİSİ 3
KONU 2:ÜREME FİZYOLOJİSİ 13
KONU 3:GENİTAL ORGANLARIN MUAYENESİ 45
KONU 4:ÜREMENİN DENETLENMESİ 81
KONU 5:GEBELİK VE FİZYOLOJİSİ 107
KONU 6:GEBELİK PATOLOJİSİ 133
KONU 7:DOĞUM 177
KONU 8:GÜÇ DOĞUM 195
KONU 9:PERİNATAL DÖNEMDE ANNE VE YAVRUYA GÖSTERİLECEK ÖZEN 259
KONU 10:PUERPERAL DÖNEM FİZYOLOJİSİ 275
KONU 11:PUERPERAL DÖNEM SORUNLARI 305
KONU 12:METABOLİK BOZUKLUKLAR 331
KONU 13: İNFERTİLİTE 365
KONU 14:FERTİLİTE KONTROL PROGRAMLARI 421
KONU 15: TEDAVİ İLKELERİ 455

BÖLÜM II: KOYUN VE KEÇİLERDE DOĞUM VE JİNEKOLOJİ
KONU 1:ÜREME KANALININ MORFOLOJİSİ VE ÜREME FİZYOLOJİSİ 467
KONU 2:ÜREMENİN DENETLENMESİ 491
KONU 3:GEBELİK VE TANI YÖNTEMLERİ 507
KONU 4:GEBELİK PATOLOJİSİ 523
KONU 5:DOĞUM VE GÜÇ DOĞUMLAR 551
KONU 6: PUERPERAL DÖNEM VE SORUNLARI 575
KONU 7: İNFERTİLİTE 581

BÖLÜM III: DOMUZLARDA DOĞUM VE JİNEKOLOJİ
DOMUZLARDA DOĞUM VE JİNEKOLOJİ 591

BÖLÜM IV: MANDALARDA DOĞUM VE JİNEKOLOJİ
MANDALARDA DOĞUM VE JİNEKOLOJİ 605

BÖLÜM V: DEVELERDE DOĞUM VE JİNEKOLOJİ
DEVELERDE DOĞUM VE JİNEKOLOJİ 619

BÖLÜM VI: YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ (REPRODÜKTİF BİYOTEKNOLOJİ) 631-724

DİZİN 725-735

DETAYLI OLARAK İÇİNDEKİLER (1.Baskının sayfalarına göre):

BÖLÜM I.
İNEKLERDE DOĞUM VE JİNEKOLOJİ
 

KONU 1
DİŞİ ÜREME SİSTEMİNİN MORFOLOJİSİ 3
1. Dişi Üreme Sisteminin Organları 3
1.1. Ovaryum 3
1.2. Tuba uterina (Ovidukt, Salpinks, Yumurta Kanalı) 5
1.3. Uterus (Metra, Histera, Dölyatağı) 6
1.4. Vajina 8
1.5. Vulva 8
2. Ligamentler (Adneksa) 10
3. Kan Damarları, Lenf Drenajı ve İnnervasyon 10
4. Kemik Doğum Kanalı 11
 

KONU 2
ÜREME FİZYOLOJİSİ 15
1. Pubertas 16
1.1. Hormonal kontrolü 16
1.2. Pubertas yaşını etkileyen faktörler 19
1.2.1. Beslenme 19
1.2.2. Irk 22
1.2.3. Mevsim 23
1.2.4. Çevre ve sosyal durumlar 23
1.2.5. Diğer faktörler 23
2. Seksüel Sikluslar 23
2.1. Östrüs siklusunun hormonal düzeni 25
2.2. Östrüs siklusu boyunca foliküler dalgalar 30
2.3. Östrüs siklusunun evreleri 38
2.3.1. Proöstrüs 38
2.3.2. Östrüs 39
2.3.3. Metöstrüs 41
2.3.4. Diöstrüs 41
2.4. Östrüsün belirlenmesi 42
2.4.1 Gözlem yoluyla östrüs belirleme 45
2.4.2. Progesteron ölçümü 46
2.4.3. Süt verimi 46
2.4.4. Vücut ve süt ısısı 47
2.4.5. Vajinal mukus direnci 48
2.4.6. Boya salan aygıtlar 48
2.4.7. Basınca duyarlı elektronik atlama detektörü50
2.4.8. Arayıcı hayvanlar 51
2.4.9. Adım sayıcı (Pedometre) 52
2.4.10. Puanlama 53
2.4.11. Kamera sistemi 53
2.4.12. Kayıtlar 53
2.5. Hayvan ne zaman tohumlanmalı? 54
 

KONU 3
GENİTAL ORGANLARIN MUAYENESİ 60
1. Anamnez 60
2. Genel Muayene 60
3. Gnspeksiyon 60
3.1. Vulvanın inspeksiyonu 61
3.2. Vulva ve/veya vajinal akıntının inspeksiyonu ve muayenesi 62
3.2.1. Fizyolojik akıntılar 62
3.2.2. Patolojik akıntılar 62
3.3. Vulva ve perineyumda şekillenen yırtıklar 63
3.4. Retensiyon kistleri ve neoplaziler 63
4. Abdomenin Palpasyonu 64
5. Vajinal Muayene 65
5.1 Vajinanın el ile muayenesi 65
5.2. Vajinaskopik muayene 65
5.2.1. Vajinanın inspeksiyonu 67
5.2.2. Serviksin inspeksiyonu 67
6. Rektal Muayene 68
6.1. Muayeneye öncesi hazırlık 69
6.2. Muayenenin yapılması 69
6.3. Genital organların bulunması ve palpe edilmesi 71
6.3.1. Serviks uterinin muayenesi 72
6.3.2. Uterusun muayenesi 72
6.3.2.1. Gebelik muayenesi 74
6.3.2.2. Uterus patolojilerinin palpasyonu 74
6.3.3. Ovaryumların muayenesi 75
6.3.3.1. Foliküller 76
6.3.3.2. Korpus luteum 76
7. Ultrasonografik Muayene 77
7.1. Ultrasonografik görüntünün yorumlanması 78
7.2. Ultrasonografik muayeneye hazırlık 79
7.3. Genital organların ultrasonografisi 80
7.3.1. Ovaryumun ultrasonografisi 80
7.3.1.1 Foliküllerin ultrasonografik muayenesi 81
7.3.1.2 Korpus luteum 82
7.3.1.3. Uterusun ultrasonografik muayenesi 82
8. Doppler Ultrasonografi 83
8.1. Doppler ultrasonografi yöntemleri 84
8.2. Renkli doppler ultrasonografi ile genital organ muayenesi 85
8.2.1. Ovaryumların muayenesi 85
8.2.2.Uterusun muayenesi 88
9. Endoskopik Muayene 90
10. Hormon Muayenesi 91
11. Mikrobiyolojik Muayene 91
12. Endometriyal Sitoloji 92
13. Endometriyal Biyopsi 94
 

KONU 4
ÜREMENİN DENETLENMESİ 99
1. Östrüs ve Ovulasyonun Senkronizasyonu 99
1.1. İneklerde ve düvelerde östrüs senkronizasyonu 99
1.1.1. Prostaglandinler ve analogları 100
1.1.2. Progestagenler 105
1.1.3. Progestagen ile prostaglandin ve analoglarının kombinasyonları 106
1.2. İneklerde ve düvelerde ovulasyonun senkronizasyonu 106
1.3. Resenkronizasyon 112
1.3.1. Östrüsün resenkronizasyonu 112
1.3.2. Ovulasyonun resenkronizasyonu 112
1.4. Senkronizasyon ve resenkronizasyon protokolleri için fizibilite 113
2. Pubertasın Erken Yaşta Uyarılması 113
3. Reprodüktif Aktivitenin Baskılanması 114
4. İkizliğin Uyarılması 115
5. Gebeliğin Sonlandırılması 116
6. Doğumun Uyarılması 117
7. Doğumun Geciktirilmesi 117
8. Erken Postpartum Dönemde Ovaryum Aktivitesinin Uyarılması 118
8.1. Gonadotropinler 118
8.2. Östrojenler 119
8.3. Progesteron/Progestagen 119
8.4. Gonadotropin salgılatıcı hormon 120
9. Ovulasyonun Uyarılması 120
10. Embriyo Transferi ve İnvitro Fertilizasyon 121
 

KONU 5
GEBELİK VE FİZYOLOJİSİ 125
1. Fertilizasyon, Embriyonik Gelişim ve Plasentasyon 125
1.1. Spermatozoonların dişi genital kanalda taşınmaları 125
1.2. Spermanın kapasitasyonu 126
1.3. Fertilizasyon 127
1.4. Preimplantasyon döneminde embriyo 128
1.5. Gebeliğin anne tarafından tanınması 129
1.6. Plasentasyon 130
1.6.1. Plasentanın sınıflandırılması 130
1.6.2. Yavru zarları ve yavru keseleri 131
1.6.3. Göbek kordonu 133
1.6.4. Plasentanın fonksiyonları 134
2. İneklerde Prenatal Fizyoloji ve Endokrinolojisi 135
2.1. Gebelik süresince embriyo/fetüsdeki fizyolojik değişimler 135
2.2. Gebelik süresince anne genital organlarındaki fizyolojik değişimler 137
2.2.1. Ovaryumdaki fizyolojik değişimler 137
2.2.2. Uterus ve genital dokulardaki fizyolojik değişimler 138
2.3. Gebeliğin annede oluşturduğu fiziki değişiklikler 140
2.4. Gebelik endokrinolojisi 141
2.5. İneklerde gebelik süresi ve gebelik süresini etkileyen faktörler 141
3. İneklerde Gebelik Tanısı 142
3.1. İneklerde gözleme dayalı gebelik tanısı 144
3.2. İneklerde rektal palpasyon yöntemi ile gebelik tanısı 144
3.2.1. Gebeliği destekleyen yardımcı bulgular 145
3.2.2. İneklerde gebelik dönemlerine göre rektal palpasyon bulguları 146
3.3. İneklerde ultrasonografik görüntüleme yöntemi ile gebelik tanısı 147
3.3.1. İneklerde ultrasonografinin rektal yolla uygulama ve görüntüleme tekniği . 147
3.3.2. İneklerde fizyolojik seyirli gebeliklerin ultrasonografik muayene
yöntemi ile takibi 148
3.3.4. Fetal canlılık ve fetal yaşın belirlenmesi 150
3.4. İneklerde kan ve sütte progesteron düzeyinin belirlenmesi ile gebelik tanısı 152
3.5. Sığır gebelik spesifik protein B’nin belirlenmesi ile gebelik tanısı 154
3.6. İmmünosüpresif erken gebelik faktörünün belirlenmesi ile gebelik tanısı 154
 

KONU 6
GEBELİK PATOLOJİSİ 157
1. Yavru Zarları ve Sularındaki Değişiklikler 158
1.1. Mola 158
1.2. Yavru zarlarının hidropsu 159
1.3. Yavru zarlarının ödemi 162
1.4. Plasentitis 162
2. Yavrunun Gelişmesindeki Bozukluklar 163
2.1. Gelişme anomalileri 163
2.2. gistozoma refleksum 165
2.3. Perozomus elumbus 165
2.4. İkili acaibatlar 165
2.5. Hidrosefalus 166
2.6. Fetal asites 167
2.7. Fetal anasarka (Aşırı fetal ödem) 167
2.8. Gebelikte yavrunun ölümü 168
2.8.1. Fetal mumifikasyon 168
2.8.2. Fetal maserasyon 169
2.8.3. Yavrunun anfizemi 170
3. Gebeliğin Annede Oluşturduğu Bozukluklar 171
3.1. Gebelik sırasında kızgınlık 171
3.2. Gebelik ödemi 171
3.3. Yalancı sancılar 171
3.4. Gebelikte serviks uterinin tam kapanmaması 172
4. Abortus Sorunu (Yavru atma) 173
4.1. Sığırlarda abortusa neden olan bakteriyal hastalıklar 174
4.1.1. Brusellozis 175
4.1.2. Haemophilus somnus enfeksiyonu 178
4.1.3. Leptospirozis 179
4.1.5. Klamidiyal abortuslar 182
4.1.6. Campylobacter fetus abortusları 182
4.2.Sığırlarda abortusa neden olan viral hastalıklar 183
4.2.1. Sığırların viral diyaresi/Mukozal disease 183
4.2.2. Bovine Herpes virüs-1 enfeksiyonu (Enfeksiyöz sığır rinotrakeitisi,
Infeksiyöz Pustular Vulvovajinitis) 185
4.2.3. Mavi dil enfeksiyonu 187
4.3. Sığırlarda protozoon kaynaklı abortuslar 187
4.3.1. Neospora caninum 187
4.3.2. Toxoplasma gondii 189
4.3.3. Sarkokistozis 190
4.4. Sığırlarda mantar enfeksiyonundan kaynaklanan abortuslar 190
5. Prolapsus Vajina 193
5.1. Klinik belirtiler ve hastalığın prognozu 194
5.2. Tedavi 196
 

KONU 7
DOĞUM 205
1. Doğumun Endokrin Düzeni 205
2. Doğumun Dönemleri 207
2.1. Hazırlık dönemi 207
2.2. Doğumun I. dönemi 207
2.3. Doğumun II. dönemi 208
2.4. Doğumun III. dönemi 212
3. Doğumda Fetüsün Presentasyon, Pozisyon ve Duruşu 212
3.1. Presentasyon (Situs) 213
3.1.1. Longitudinal presentasyonlar 213
3.1.1.1. Longitudinal anteriyör (Önden) presentasyon 213
3.1.1.2. Longitudinal posteriyör (Arkadan) presentasyon 213
3.1.2. Transversal presentasyonlar 213
3.1.2.1. Transversal ventral presentasyon (Sternoabdominal) 214
3.1.2.2. Transversal dorsal presentasyon (Dorsolumbal) 214
3.1.3. Vertikal presentasyon 214
3.2. Pozisyon (Positio) 214
3.2.1. Önden Gelişlerdeki pozisyonlar 215
3.2.2. Arkadan Gelişlerdeki pozisyonlar 215
3.2.3. Transversal (Enine) Gelişlerdeki pozisyonlar 215
3.3. Duruş (Habitus) 216
4. Fetüsün Doğuma Hazırlanması 216
5. İneklerde Doğumun Uyarılması 217
5.1. Doğumun uyarılmasını gerektiren olgular 218
5.2. Doğumu uyarmak amacıyla kullanılan ilaçlar 218
5.2.1. Kortikosteroidler 218
5.2.1.1. Kısa etkili kortikosteroidler 218
5.2.1.2. Uzun etkili kortikosteroidler 218
5.2.1.3. Kortikosterid + östrojen kombinasyonu 219
5.2.1.4. Kortikosterid + PGF2?α kombinasyonu 219
5.2.2. Prostaglandinler 219
5.2.3. Östrojenler 220
5.2.4. Relaksin 220
5.3. Doğumun uyarılmasının komplikasyonları 220
5.4. Doğumun geciktirilmesi 221
 

KONU 8
GÜÇ DOĞUM 225
1. Güç Doğum Olgusu ve İnsidensi 226
2. Güç Doğumun Sebepleri 226
2.1. İneklerde güç doğumların hazırlayıcı sebepleri 226
2.1.1. Kalıtsal sebepler 226
2.1.2. Bireye özgü sebepler 227
2.1.3. Bakım ve besleme 228
2.1.4. Çevre ve iklim Şartları 229
2.1.5. Enfeksiyöz, metabolik ve travmatik sebepler 229
2.1.6. Doğumun indüklenmesi 229
2.2. İneklerde güç doğumların yapıcı sebepleri 229
3. Anaya Bağlı Güç Doğumlar 230
3.1. Doğum kanalı yetersizlikleri 230
3.1.1 Pelvik kanal darlığı 230
3.1.2. Serviksin tam açılamaması 230
3.1.3. Vulvovajinal daralmalar 233
3.2. İtici güçlerdeki yetersizlikler 236
3.2.1. Uterus tembelliği 236
3.2.2. Prematüre doğum 238
3.2.3. Uterus yırtılması (Rupturu) 238
3.3. Uterusun vaziyet bozuklukları 239
3.3.1. Torsiyo uteri 239
4. Fetal Güç Doğumlar 243
4.1. Fetopelvik orantısızlık 244
4.2. Dev yavrular 246
4.3. İkizlik ve çoğul gebelikler nedeniyle güç doğumlar 246
4.4. Fetal anomaliler nedeniyle güç doğumlar 247
4.5. Fetal ölümler nedeniyle güç doğumlar 249
4.6. Yavru zarları ve göbek kordonuna bağlı güç doğumlar 251
4.7. Presentasyon bozuklukları nedeniyle güç doğumlar 251
4.7.1. Posteriyör presentasyon 251
4.7.3. Vertikal presentasyon 253
4.8. Pozisyon bozuklukları nedeniyle güç doğumlar 253
4.9. Postür bozuklukları nedeniyle güç doğumlar 254
4.9.1. Başın yana bükülmesi 255
4.9.2. Başın alta bükülmesi 255
4.9.3. Ön bacakların retensiyonu 256
4.9.4. Arka bacakların retensiyonu 258
5. Güç Doğumlarda Klinik Değerlendirme ve Girişim Öncesi Hazırlıklar 261
5.1. Anamnez 261
5.2. Annenin genel muayenesi 262
5.3. Obstetrik muayene 262
5.3.1. Muayene yeri ve hayvanın zaptı 262
5.3.2. Vajinal muayene 263
5.3.3. Fetüsün presentasyon, pozisyon ve duruşu 264
5.3.4. Güç doğum olgularında prognoz 266
5.4. Doğuma yardım girişimlerinde kullanılacak malzemeler ve anestezi 266
5.4.1. Alet ve ekipman 266
5.4.2. Medikal malzemeler 270
5.4.3. Obsterik anestezi 270
6. Obstetrik Operasyonlar 274
6.1. Yer değiştirme (Mutasyon) 274
6.1.1. İtme (Repulsiyon) 274
6.1.2. Döndürme (Rotasyon) 275
6.1.3. Çevirme (Versiyon) 276
6.1.4. Ekstremitelerin uzatılması veya düzeltilmesi 276
6.2. Zorla çekip çıkarma (Ekstraksiyon fors) 277
6.2.1. Önden Gelişte çekme 277
6.2.2. Arkadan Gelişte çekme 279
6.3. Fetotomi 280
6.3.1. Perkutan fetotomi tekniği 281
6.3.2. Fetotomi sonrası annenin bakımı 284
6.4. Sezaryen operasyonu 284
6.4.1. Prognoz 285
6.4.2. Operasyon öncesi hazırlıklar 285
6.4.3. Fossa paralumbal bölgeden sezaryen operasyonu tekniği 287
6.4.4. Ventrolateral veya median hattan sezaryen operasyonu tekniği 291
 

KONU 9
PERİNATAL DÖNEMDE ANNE VE YAVRUYA GÖSTERİLECEK ÖZEN 295
1. Annenin Bakım ve Beslenmesi 295
1.1. Annenin beslenmesinde dikkat edilmesi gereken noktalar 295
1.2. Doğum öncesi, doğumda annenin bakımı 297
1.3. Doğum problemlerinin azaltılması ve doğum sonrası üreme aktivitelerinin
başlatılması için dikkat edilmesi gereken konular 297
1.4. Doğum sonrası anneye gösterilmesi gereken özen 298
1.5. Doğuma bağlı annede meydana gelebilecek problemler ve korunma 299
1.5.1. Buzağılamadan önce karşılaşılan problemler ve korunma 299
1.5.2. Buzağılama esnasında karşılaşılan problemler ve korunma 300
2. Doğum Sonrası Yavrunun Bakım ve Beslenmesi 300
2.1. Buzağının yeni yaşam ortamına uyumu 300
2.2. Solunumun kontrolü ve düzenlenmesi 301
2.3. Hipoksi 303
2.4. Doğum travmaları 304
2.5. Göbek kordonunun bakımı 304
2.6. Vücut ısısının düzenlenmesi ve çevre koşullarına uyum 304
2.7. Buzağı beslenmesinde kolostrum ve önemi 305
2.8. Kolostrum 305
2.9. Buzağı beslenmesinde dikkat edilmesi gerekenler 306
2.10. Buzağının uyum güçlüğünde karşılaşılan problemler ve çözüm yolları 307
2.10.1. Buzağının takibinde dikkat edilecek parametreler 307
2.10.2. İnaktivite 308
2.10.3. Hipotermi 308
2.10.4. Hipoksi 308
2.10.5. Asidozis 308
2.10.6. Hipoglisemi 308
2.10.7. Düşük immünoglobulin transferi 308
2.11. Bağışıklığın korunması ve hastalıklardan korunma 309
2.12. Buzağılarda doğum sonrasında görülebilecek diğer problemler ve tedavileri 310
 

KONU 10
PUERPERAL DÖNEM FİZYOLOJİSİ 313
1. Tubuler Genital Kanalın İnvolüsyonu 313
1.1. İnvolüsyonu etkileyen faktörler 317
2. Endometriyal Rejenerasyon 319
3. Ovaryumlarda Siklik Aktivitenin Yeniden Başlaması 320
3.1. Doğum sonrası ovaryum aktivitesini etkileyen faktörler 326
3.1.1. Beslenmenin etkisi 328
3.1.2. Emzirme, sağım sayısı ve sıklığının etkisi 331
3.1.3. Boğanın etkisi 332
3.1.4. Postpartum uterus enfeksiyonlarının etkisi 333
3.1.5. Süt veriminin etkisi 334
3.1.6. Buzağılama mevsiminin etkisi 334
3.1.7. Postpartum ilk östrüs 335
4. Uterustaki Bakteri Varlığının Elimine Edilmesi 335
4.1. Uterustaki bakteri varlığının eliminasyonunu etkileyen faktörler 337
 

KONU 11
PUERPERAL DÖNEM SORUNLARI 345
1. Genital Kanal Kanamaları 346
2. Uterusun Subinvolusyonu 347
3. Doğum Kanalı ve Bitişik Dokuların Kontüzyonları 348
4. Servikal Yırtık ve Yaralanmalar 350
5. Vulva ile Vajinada Ödem ve Hematom 351
6. Nekrotik Vulvovajinitis 351
7. Maternal Pelvik Sinirlerin veya Lumbosakral Pleksusun Kontüzyonları 353
7.1. Gluteal paralizis 353
7.2. Obturator paralizis 354
7.3. Peroneal paralizis 354
8. Gastroknemiyus Kasının veya Tendosunun Yırtılması 355
9. Doğum Sonrası Ayağa Kalkmayı Engelleyen Diğer Fiziksel Sebepler 355
10. İdrar Kesesinin Prolapsusu 357
11. İdrar Kesesinin Eversiyonu 357
12. Prolapsus Uteri 358
13. Yavru Zarların Atılamaması (Retensiyo sekundinarum) 360
14. Metritisler 363
14.1. Puerperal septik metritis 364
14.2. Puerperal subakut metritis 368
 

KONU 12
METABOLİK BOZUKLUKLAR 373
1. İneklerde Metabolizma Hastalıkları 373
2. Geçiş Döneminde İneklerdeki Fizyolojik, Hormonal ve Metabolik Değişiklikler 374
3. Periparturient Dönemde Enfeksiyonlara Duyarlılık Artışına Neden Olan
Metabolik Değişiklikler 376
4. Hipokalsemi 379
4.1. İneklerde kalsiyum homeostazis mekanizmasını bozan faktörler 382
5. Hipomagnezemi 388
6. Yatalak İnek Sendromu (Downer cow sendromu) 390
7. Doğum Sonrası Hemoglobinüri (Postpartum hemoglobinüri) 392
8. Hepatik Lipidozis (Fatty liver sendrom, Yağlı karaciğer sendromu,
Lipomobilizasyon sendromu) 394
9. Ketozis (Asetonemi, Ketonemi, Ketonüri) 396
9.1. Ketozis’in periparturient hastalıklar ile ilişkisi 401
 

KONU 13
İNFERTİLİTE 409
1. Genital Organların Doğmasal ve Edinsel Yapı Bozukluklarına Bağlı İnfertilite 409
1.1. Doğmasal yapı bozuklukları 409
1.2. Edinsel yapı bozuklukları 412
2. Bakım ve Beslenmeye Bağlı İnfertilite 414
2.1. Sütçü ineklerde beslenmenin üreme üzerine etkisi 414
2.1.1. Pubertas 414
2.1.2. Hiç tohumlanmamış boğa altı düveler 415
2.1.3. Laktasyondaki inekler 415
2.1.3.1. Vücut kondisyon skoru (VKS) ve fertilite arasındaki ilişki 415
2.1.3.2. Postpartum enerji dengesi. Postpartum negatif enerji dengesi ve
negatif enerji dengesinin reprodüktif hormonlar, folikül, oosit
Gelişimi ve savunma sistemi üzerine etkileri 416
2.1.3.3. Negatif enerji dengesinin korpus luteumun steroid üretim
uterus fonksiyonları ve embriyo kalitesi üzerine etkileri 419
2.1.3.4. Protein ve üreme 420
2.1.3.5. Yağlar 422
2.1.3.6. Mineraller ve vitaminler 423
2.2. Etçi ineklerde beslenmenin üreme üzerine etkisi 426
2.2.1. Düveler ve beslenme 426
2.2.2. Ergin etçi ineklerde, beslenme, enerji, VKS ve emzirme ile üreme
arasındaki ilişki 426
2.2.3. Yağlar 427
2.2.4. Protein 427
2.2.5. Etçi ineklerde mineral ve vitaminlerin rolü 427
2.3. Aksesor korpus luteum oluşturarak veya ekzojen progesteron uygulayarak
embriyonik ölüm oranının azaltılmasına yönelik girişimler. 428
2.4. Sıcak stresi 428
3. Enfeksiyöz İnfertilite 429
3.1. İnfertiliteye neden olan nonspesifik enfeksiyonlar 429
3.1.1. Uterus enfeksiyonlarında patogenezis 430
3.1.2. Uterus enfeksiyonlarının ovaryum fonksiyonları üzerindeki etkileri 431
3.1.3. Metritislerin tanımlanması ve sınıflandırılması 432
3.1.3.1. Puerperal metritis 432
3.1.3.2. Klinik metritis 432
3.1.3.3. Klinik endometritis 433
3.1.3.4. Subklinik endometritis 433
3.1.3.5. Piyometra 433
3.1.4. Uterus enfeksiyonlarının tedavisi 433
3.1.4.1. Antibiyotik tedavisi 434
3.1.4.1.1. Antibiyotik seçiminde dikkat edilmesi gereken kriterler 434
3.1.4.2. Hormonlar 436
3.2. İnfertiliteye neden olan spesifik enfeksiyonlar 438
3.2.1. İnfertiliteye neden olan veneral hastalıklar 438
3.2.1.1. Genital kamfilobakteriyozis (Vibriyozis) 438
3.2.1.2. Trikomonozis 439
3.2.2. İnfertiliteye neden olan viral etkenler 440
3.2.2.1. Sığırların viral diyaresi (BVD) 440
3.2.2.2. Bovine herpes virüs–I (Enfeksiyöz sığır rinotrakeitis virüs) enfeksiyonu 443
3.2.3. İnfertiliteye neden olan bakteriyel hastalıklar 445
3.2.3.1. Genital bölge tüberkülozu 445
3.2.3.2. Brusellozis 446
3.2.3.3. Haemophilus somnus enfeksiyonu 447
3.2.3.4. Mikoplazma enfeksiyonları 448
3.2.3.5. Üroplazma enfeksiyonları 448
4. Fonksiyonel İnfertilite 449
4.1. Anöstrüs 449
4.1.1. Anovulatör anöstrüs 449
4.1.1.1. Anovulatör anöstrüsün dört tipi bulunmaktadır. 450
4.1.1.1.1. Tip I anovulatör anöstrüs 450
4.1.1.1.2. Tip II anovulatör anöstrüs 450
4.1.1.1.3. Tip III anovulatör anöstrüs 450
4.1.1.1.4. Tip IV anovulatör anöstrüs 451
4.1.1.2. Tanı 451
4.1.1.3. Tedavi 451
4.1.2. Sakin kızgınlık (Kızgınlık belitilerinin eşlik etmediği ovulasyonlar:
Suböstrüs) ve kızgınlıkların tespiti ile ilgili yetersizlikler 453
4.1.2.1. Kızgınlıkların doğru ve etkili Şekilde belirlenmesine yönelik önlemler 454
4.1.2.2. Hormonal uygulamalar 454
4.2. Kistik ovaryan foliküller (KOF) 455
4.2.1. Tanım 455
4.2.2. İnsidens 455
4.2.3. Etiyoloji ve patogenezis 455
4.2.3.1. Hipotalamus-hipofiz sistemindeki fonksiyon bozuklukları 456
4.2.3.2. Ovaryum-folikül düzeyindeki fonksiyon bozuklukları 456
4.2.3.3. Kistik ovaryan foliküllerin oluşmasında etkili olan faktörler 457
4.2.3.3.1. Laktasyon dönemi ve yüksek süt verimi 457
4.2.3.3.2. Negatif enerji dengesi 457
4.2.3.3.3. Postpartum dönemde Şekillenen enfeksiyonlar 458
4.2.3.3.4. Yaş ve laktasyon sayısı 458
4.2.3.3.5. Mevsim 458
4.2.3.3.6. Kalıtım 458
4.2.3.3.7. Stres ve kortizol 458
4.2.3.3.8. Bitkisel kökenli östrojenler 458
4.2.4. Sınıflandırma, klinik belirtiler, tanı 458
4.2.5. Tedavi 460
4.2.5.1. Elle patlatma 460
4.2.5.2. Kistlerin içerisindeki sıvının aspire edilmesi 460
4.2.5.3. Ovaryumların uzaklaştırılması 460
4.2.5.4. Hormon kullanımı 460
4.2.5.4.1. Gonadotropik ilaçların kullanımı 460
4.2.5.4.2. Lüteolitik ilaçların kullanımı 462
4.2.5.4.3. Gonadotropik ve lüteolitik ilaçların birlikte kullanılması 462
4.2.5.4.4. Steroidlerin kullanılması 463
KONU 14
FERTİLİTE KONTROL PROGRAMLARI 469
1. Fertilite Kontrol Programı ve Bu Programın Amaçları 469
2. İşletme İçin Önemli Fertilite Parametreleri, Elde Edilen Fertilite Verilerinin
Değerlendirilmesi ve Yorumlanması 470
3. Fertilite Kayıt Sistemleri 473
3.1. Manuel fertilite kayıt sisteminin özellikleri 473
3.2. Bilgisayar programı ile kayıt sisteminin özellikleri 473
3.2.1. Teker teker hayvan profilinin girilmesi 473
3.2.2. Veri giriş listelerinin (Aksiyon Listeleri) düzeni 474
3.2.3. Veri girişinin sağlanması 474
4. Fertilite Parametrelerine Etki Eden Nedenler 474
4.1. Çevresel faktörler 476
4.2. İşletme yönetimi 478
4.3. İnekte gözlenen olgular sonucu Gelişen faktörler 485
5. Hayvanların Gruplandırılması 487
6. Biyogüvenlik 488
7. Reprodüktif Enfeksiyöz Hastalıklarla Mücadele ve Aşılama Programı 488
7.1. Bakteriyel hastalıklar 489
7.1.1. Brusellozis 489
7.1.2. Leptospirozis 490
7.1.3. Kamfilobakteriyosiz 492
7.1.4. Üroplazma ve Mikoplazma enfeksiyonu 493
7.1.5. Klamidiyal enfeksiyonlar 493
7.1.6. Diğer bakteriyel etkenler 494
7.2. Viral hastalıklar 494
7.2.1. Sığırların viral diyaresi (BVD) 494
7.2.2. Enfeksiyöz sığır rinotrakeitisi, (IBR) ve Enfeksiyöz püstüler
vulvovajinitis, (IPV) (Bovine Herpes Virus 1, BHV-1) 496
7.2.3. Diğer viral etkenler 498
7.3. Protozoal enfeksiyonlar 499
7.3.1. Trikomonozis 499
7.3.2. Neosporozis 499
7.4. Mikotik abortuslar 500
8. Reprodüktif Sürü Sağlığı Kontrol Programları Bileşenleri 500
8.1. Kuru dönem bakım-besleme 500
8.2. Doğum anındaki uygulamalar 501
8.3. Postpartum dönemindeki ineklerin bakım ve beslenmesi 502
8.4. Fertiliteyi artırmak için erken postpartum dönemde yapılacak uygulamalar 503
8.5. Senkronizasyon protokolleri 504
 

KONU 15
TEDAVİ İLKELERİ 507
1. Çiftlik Hayvanlarında Kullanılan Hormonlar 509
2. Çiftlik Hayvanlarında Kullanılan Antibiyotikler 510
3. Gebelikte Kullanımı Sakıncalı Olan İlaçlar 512
 

BÖLÜM II.
KOYUN VE KEÇİLERDE DOĞUM VE JİNEKOLOJİ

KONU 1
ÜREME KANALININ MORFOLOJİSİ VE ÜREME FİZYOLOJİSİ 521
1. Üreme Organlarının Morfolojisi 521
1.1. İç üreme organları 525
1.1.1. Ovaryum 525
1.1.2. Tuba uterina (Salpinks, ovidukt, fallopi kanalları) 526
1.1.3 Uterus 527
1.1.4 Serviks 530
1.1.5. Vajina 531
1.1.6. Vestibulum 532
1.2. Dış üreme organları 532
1.2.1. Vulva 532
1.2.2. Klitoris 533
2. Üreme Fizyolojisi 534
2.1. Pubertas 534
2.2. Seksüel siklusun hormonal mekanizması ve ovaryum dinamiği 534
2.2.1. Foliküler dinamik 537
2.2.2. Lüteolizis 539
2.2.3. Ovulasyon 539
2.2.4. Korpus luteum 541
2.3. Seksüel siklusun mevsimle ilişkisi 541
2.4. Seksüel siklusun evreleri 542
2.4.1. Proöstrüs 542
2.4.2. Östrüs 542
2.4.3. Metöstrüs 544
2.4.4. Diöstrüs 544
2.4.5. Anöstrüs 544

KONU 2
ÜREMENİN DENETLENMESİ 549
1. Üremenin Denetlenmesi 549
2. Üremenin Denetlenmesinin Avantajları 550
3. Üremeyi Denetlemek Amacıyla Kullanılan Doğal Yöntemler 551
3.1. Feromonlar 553
4. Üremeyi Denetlemek Amacıyla Kullanılan Medikal Yöntemler 554
5. İmmünizasyon 557
6. Keçilerde Oksitosin Uygulamaları 557
7. Koyun ve Keçilerde Üremenin Denetlenmesi Amacıyla Yapılan Dönemsel
Uygulamalar 557
7.1. Üreme mevsimi dışındaki (Anöstrüs) uygulamalar 557
7.2. Üreme mevsimine geçişte yapılan uygulamalar 559
7.3. Üreme mevsiminde yapılan uygulamalar 559
7.4. Erken postpartum dönemdeki girişimler 560
7.5. Prepubertal dönemdeki girişimler 561
8. Koyun ve Keçilerde Ovulasyon Senkronizasyon (Ovsynch) Uygulamaları 561
 

KONU 3
GEBELİK VE TANI YÖNTEMLERİ 567
1. Gebelik Fizyolojisi 567
1.1. Gebelik dönemleri 567
1.1.1. Blastogenezis dönemi 567
1.1.2. Embriyonal dönem 568
1.1.3. Fetal dönem 568
1.2. Gebeliğin maternal kabulü 568
1.2.1. İmplantasyon 569
1.2.2. Plasentasyon 570
1.3. Gebeliğin endokrinolojisi 572
2. Koyun ve Keçilerde Gebelik Tanı Yöntemleri 573
2.1. Radyografi 574
2.2. Ultrasonografik yöntemler 574
2.2.1. A-Mode ultrasonografi 574
2.2.2. Dopler ultrasonografi 574
2.2.3. Real-time B-mode ultrasonografi 575
2.2.4. Ultrasonografik fetal pulzasyon dedektörü 576
2.3. Fetal elektrokardiyogram 576
2.4. Rektal-abdominal palpasyon 576
2.5. Elle palpasyon 576
2.6. Meme sekresyonu 577
2.7. Vücut ağırlığının artması 577
2.8. Sakral refleks 577
2.9. Arama koçları ve tekeleri 577
2.10. Vajinal biyopsi 577
2.11. Kaudal uterus arterinin genişlemesi 577
2.12. Laparotomi ve peritonoskopi 578
2.13. Vajinal smear 578
2.14. Servikal mukusun viskozitesi 578
2.15. Serviko vajinal mukus arborizasyon testi 578
2.16. Servikal mukus kaynatma testi 578
2.17. İdrar kreatin/kreatinin oranı 578
2.18. Östrojen enjeksiyonları 578
2.19. Kan Şekeri seviyesi 579
2.20. İmmünolojik testler 579
2.20.1. Antikolostrum testi 579
2.21. Endokrinolojik muayeneler 579
2.21.1. Plazma progesteron analizi 579
2.21.2. Süt progesteron analizi 579
2.21.3. Plazma östrojen analizi 580
2.21.4. Koryonik somatotropin veya plasental laktojen (PL) 580
2.22. Gebelik proteinlerinin değerlendirilmesi 580
2.22.1. Gebelik spesifik protein B (GSPB) 580
2.22.2. Gebelik glikoproteinleri 580
 

KONU 4
GEBELİK PATOLOJİSİ 585
1. Fetal ve Plasental Patolojiler 585
1.1. Fetal hidrops 585
1.3. Fetal asites 585
1.4. Fetal anazarka 586
1.5. Yavru zarlarının hidropsu 587
1.6. Yavru zarlarının ödemi 588
1.7. Plasentitis 588
1.8. Fetal Gelişim bozuklukları 588
1.8.1. Süperfekondasyon 588
1.8.2. Süperfetasyon 588
1.8.3. Hiperfetasyon 588
2. Fetal Gelişim Anomalileri 589
2.1. Şistozoma refleksum 589
2.2. Perozomus elumbus 590
2.3. Monster fetüs (Ucube fetüs, acaibat) 590
2.4. Koyun-keçi hibridleri 590
3. Gebelikte Yavrunun Ölümü 590
3.1. Fetal mumifikasyon 591
3.2. Fetal maserasyon 591
4. Gebeliğin Annede Oluşturduğu Patolojiler 593
4.1. Prolapsus vajina 593
4.2. Gebelik toksemisi 596
4.3. Hidrometra (Yalancı gebelik) 597
5. Koyun ve Keçi Abortusları 597
5.1. Nonenfeksiyöz abortsuslar 598
5.1.1. Hatalı ilaç uygulamasına bağlı abortuslar 598
5.1.2. Beslenme bozukluklarına bağlı abortuslar 598
5.1.3. Barındırma ve çevre koşullarına bağlı abortuslar 599
5.1.4. Hormonal nedenlere bağlı abortuslar 599
5.2. Enfeksiyöz abortuslar 599
5.2.1. Brusellozis 600
5.2.2. Kamfilobakteriyozis 602
5.2.3. Salmonellozis 603
5.2.4. Listeriyozis 605
5.2.5. Border disease 605
5.2.6. Toksoplazmozis 608
5.2.7. Enzootik abortus 610
 

KONU 5
DOĞUM VE GÜÇ DOĞUMLAR 615
1. Doğum Öncesi Değişiklikler 615
2. Doğumun Başlaması 615
3. Doğumun Hormonal Mekanizması 616
4. Koyun ve Keçilerde Doğum 617
5. Doğumun Uyarılması 618
6. Koyun ve Keçilerde Güç Doğum 619
6.1. Tanım ve insidens 619
6.2. Güç doğumun nedenleri ve tedavi yaklaşımları 620
6.2.1. İtici güç kayıpları 620
6. 2.1.1. Uterus Tembelliği 620
6.2.1.2. Abdominal kontraksiyonlardaki yetersizlikler 621
6.2.2. Doğum kanalı darlıkları (Obstrüksiyonları) 621
6.2.2.1. Kemik dokuya bağlı nedenler 621
6.2.2.2. Yumuşak dokuya bağlı nedenler 622
6.2.3. Fetal Geliş bozuklukları 625
6.2.3.1. Presentasyon bozuklukları 625
6.2.3.2. Pozisyon bozuklukları 627
6.2.3.3. Postür bozuklukları 627
6.2.3.4. Birden fazla yavrunun presentasyonu (Eşzamanlı Presentasyon) 629
6.2.4. Fetopelvik orantısızlıklar - İri yavrular 629
6.2.5. Dev yavrular ve fetal anomaliler 630
6.2.6. Fetal ölümlere bağlı güç doğumlar 630
6.2.7. Uzayan gebeliğe bağlı gecikmiş doğumlar 631
6.3. Koyun ve keçilerde güç doğumun belirtileri 632
6.4. Güç doğum olgularına yaklaşımlar 632
6.4.1. Ekipmanlar 633
6.4.2. Anamnez 633
6.4.3. Genel muayene 633
6.4.4. Vajinal muayene 634
6.4.5. Servikal muayene 635
6.4.6. İlaç tedavisi 635
6.4.7. Traksiyon ile yavrunun çıkarılması 636
6.4.8. Yavruya ilk müdahalelerin yapılması 636
6.4.9. Doğum sonrası annenin bakımı ve tedavisi 637
 

KONU 6
PUERPERAL DÖNEM VE SORUNLARI 641
1. Puerperal Dönem 641
1.1. İnvolusyon 641
1.2. Endometriyumun yenilenmesi 642
1.3. Siklik aktivitenin yeniden başlaması (Ovaryan rebound) 642
1.4. Bakteriyal kontaminasyonun eliminasyonu 643
2. Puerperal Dönem Sorunları 643
2.1. Metritis ve endometritis 643
2.2. Plasental retensiyon (Retensiyo sekundinarum) 644
2.3. Fetal retensiyon 644
2.4. Uterus rupturu 645
2.5. Prolapsus uteri 645
 

KONU 7
İNFERTİLİTE 647
1. Anormal Seksüel Gelişmeler ve Yapısal Bozukluklar 647
2. Nonenfeksiyöz İnfertlite 647
3. Enfeksiyöz İnfertilite 649
 

BÖLÜM III.
DOMUZLARDA DOĞUM VE JİNEKOLOJİ
 

DOMUZLARDA DOĞUM VE JİNEKOLOJİ 653
1. Dişi Üreme Organlarının Anatomisi 653
2. Üreme Fizyolojisi 653
3. Östrüs Siklusu 654
4. Östrüsün Kontrolü İçin Hormon Uygulamaları 655
4.1. Genç domuzlarda pubertas ve ilk östrüsün uyarılması 655
4.2. Genç domuzlarda ikinci östrüsün senkronizasyonu 656
4.3. Siklik domuzlarda östrüs senkronizasyonu 656
4.4. Sütten kesme sonrası kızgınlıkların uyarılması 656
5. Gebelik ve Doğum Endokrinolojisi 657
6. Gebelik Teşhisi 658
7. Doğum 659
8. Güç Doğum 661
8.1. Güç doğumlara müdahale 661
9. Puerperal Dönem ve Sorunları 662
10. İnfertilite ve Abortus 663
 

BÖLÜM IV.
MANDALARDA DOĞUM VE JİNEKOLOJİ
 

MANDALARDA DOĞUM VE JİNEKOLOJİ 669
1. Manda Hakkında Genel Bilgi 669
2. Verim Özellikleri 670
3. Üreme Organları 671
4. Reprodüktif Özellikleri 672
4.1. Pubertas 672
4.2. Mevsimsel üreme özellikleri 672
4.3. Östrüs siklusu 673
4.4. Gebelik 673
4.5. Doğum 674
4.6. Postpartum dönem 674
5. İnfertilite 676
5.1. Doğum sonrası anöstrüs sorunu 676
5.2. Doğum sonrası uterus sorunları 677
5.3. İnfertilite sorunlarına çözüm yaklaşımları 678
 

BÖLÜM V.
DEVELERDE DOĞUM VE JİNEKOLOJİ
 

DEVELERDE DOĞUM VE JİNEKOLOJİ 683
1. Pubertas 683
2. Genital Organlar 683
3. Seksüel Siklus 684
3.1 Östrüs periyodu ve ovulasyon 684
3.2. Hormon profili 684
4. Gebelik 685
4.1. Gebelik tanısı 686
4.1.1. Klinik yöntemler 686
4.1.2. Laboratuvar yöntemleri 687
5. Doğum 687
6. Güç Doğum 688
7. Yeni Doğan Yavruların Bakımı 689
8. İnfertilite 691
 

BÖLÜM VI.
YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ
(REPRODÜKTİF BİYOTEKNOLOJİ)
 

YARDIMCI ÜREME TEKNİKLERİ 695
1. Embriyo Transferi 695
1.1. Embriyo transferinin tarihçesi 695
1.2. Uluslararası Embriyo Transfer Derneği’nin kuruluşu 698
1.3. 1998-2009 yılları arasında dünyada embriyo transferi 698
1.4. Uygun reprodüktif biyoteknoloji laboratuvarının oluşturulması 700
2. Embriyo Üretimi 702
2.1. In vivo embriyo üretimi 703
2.1.1. Donör ve recipient hayvanların seçimi 703
2.1.1.1. Donör hayvanın seçimi 703
2.1.1.2. Recipient hayvanın seçimi 703
2.1.2. Donör hayvanlarda senkronizasyon ve süperovulasyon 704
2.1.2.1. Östrüs senkronizasyonu 704
2.1.2.2. Süperovulasyon 705
2.1.2.2.1. Süperovulasyon protokolü 710
2.1.2.2.2. Süperovulasyonun başarısını etkileyen faktörler 710
2.1.2.3. Donörlerin tohumlanması 711
2.1.2.3.1. Tohumlama zamanı 711
2.1.2.3.2. Tohumlama sırasında dikkat edilmesi gerekenler 712
2.1.2.3.3. Donmuş spermanın kalitesi 712
2.1.2.4. Donör hayvanların bakım ve beslenmesi 712
2.1.2.5. Embriyonun Gelişimi 712
2.1.2.5.1. Kompaktlaşma 712
2.1.2.5.2. Blastulasyon 713
2.1.2.5.3. Blastosit kavitesinin genişlemesi 714
2.1.2.5.4. Hatching 714
2.1.2.6. Uterusun yıkanması (Uterine flushing) 715
2.1.2.6.1. Cerrahi olmayan yöntemle embriyoların toplanması (Uterus
yıkaması-Uterine flushing) 716
2.1.2.6.2. Uygulamanın yapılması 717
2.1.2.6.3. Uterus yıkanmasını ve embriyo eldesini etkileyen faktörler 720
2.1.2.7. Embriyoların toplanması ve değerlendirilmesi 721
2.1.2.7.1. Kullanılacak kimyasallar ve malzemeler 721
2.1.2.7.2. Embriyoların aranması 721
2.1.2.8. Embriyoların değerlendirilmesi 723
2.2. In vitro embriyo üretimi 728
2.2.1. Ovaryumlardan oositlerin elde edilmesi 728
2.2.1.1. Mezbahada ovaryum eldesi ve taşınması 729
2.2.1.1.1. Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE) analiz sonuçları 729
2.2.1.1.2. Oosit toplama ve değerlendirilmesi 729
2.2.1.2. Transvajinal ultrason eşliğinde foliküler aspirasyon (OPU) 733
2.2.1.2.1. Ovaryumun ultrasonografik yöntemle izlenmesi 734
2.2.1.3. Ovaryum muayenesi sırasında alınan görüntü nasıl görülür veya
nasıl gözlenebilir? 737
2.2.1.4. Ovaryumu tutma tekniği 738
2.2.1.5. Oosit aspirasyonu 741
2.2.1.5.1. Oosit toplama iğne tipleri ve foliküler sıvı aspirasyon metotları 741
2.2.1.5.2. Vajinal duvarın punksiyonu 741
2.2.1.5.3. Folikülün pozisyonunun değiştirilmesi 742
2.2.1.5.4. Aspirasyon basıncı 742
2.2.1.5.5. Birbirini izleyen oosit aspirasyonu 744
2.2.1.5.6. Birden fazla folikülün aspirasyonu 744
2.2.1.6. OPU pratik uygulamaları 746
2.2.2. Oositlerin maturasyonu (In vitro Maturasyon – IVM) 751
2.2.2.1. Nükleer maturasyon 754
2.2.2.2. Sitoplazmik maturasyon 755
2.2.2.3. İn vitro maturasyonu etkileyen faktörler 755
2.2.2.4. Hazırlık 756
2.2.3. Fertilizasyondan önce spermada meydana gelen değişiklikler 759
2.2.3.1. Spermanın fertilizasyon amacıyla hazırlanması 762
2.2.3.1.2. Percoll gradient tekniği 764
2.2.3.1.3. Sperm seperasyon solüsyonlarının hazırlanması 765
2.2.4.1. İn vitro fertilizasyonda pratik uygulama (Matür oosit ve
spermatoozoonların kokültürü) 775
2.2.5. Embriyo kültürü 775
2.2.5.1. Enerji kaynağı 776
2.2.5.2. Protein kaynağı 777
2.2.5.3. Kültür vasatı ve sistemleri 779
2.2.5.3.1. Kültür vasatı 779
2.2.5.3.2. Kültür sistemleri 780
2.2.5.4. Embriyo kültürünün 48. saatinde yapılması gerekenler 782
2.2.5.4.1. Embriyoların kumulus hücrelerinden ayrılması 782
2.2.5.4.2. İlk bölünmelerinin gözlenmesi 782
2.2.5.5. Embriyo kültürünün devamı 783
3. Embriyoların Dondurularak Saklanması (Kriyoprezervasyon) 783
3.1. Kriyoprotektan maddeler 785
3.1.1. İntrasellüler kriyoprotektan maddeler; 785
3.1.2. Ekstrasellüler kriyoprotektan maddeler 786
3.2. Embriyoların korunması 786
3.2.1. Taze embriyoların oda ısısında korunması 786
3.2.2. Soğutma 786
3.2.3. Kontrollü yavaş dondurma 787
3.2.4. Hızlı Dondurma 788
3.2.5. Vitrifikasyon 788
3.3. Embriyo dondurma ve çözdürmede pratik 792
3.3.1. Dondurma solüsyonu (Kriyoprezervasyon vasatı) 792
3.3.2. Solüsyon ve embriyoların payete doldurulması (şekil 106, 107, 108) 792
3.3.3. Payet kartuşunun doldurulması ve seeding oluşumu 794
3.3.4. Dondurulmuş embriyoların çözdürülmesi 794
3.3.4.1. Hazırlık 794
3.3.4.2. Çözdürme ve embriyo transferi 794
3.3.5. Dondurulmuş-çözdürülmüş embriyoların canlılık değerlendirmesi 796
3.3.5.1. Hazırlık 796
4. Embriyo Transferi 797
5. İleri Biyoteknolojik Teknikler 801
5.1. Fertilizasyon amacıyla kullanılan yöntemler 801
5.1.1. Zona inceltme 801
5.1.2. Zonanın delinmesi-(PZD) 802
5.1.3. Subzonal sperm enjeksiyonu (SUZI) 802
5.1.4. İntrasitoplazmik sperm enjeksiyonu 802
5.2. Embriyonik cinsiyetin belirlenmesi 803
5.3. Klonlama 805
DİZİN 813