İçindekiler
Kısaltmalar
Önsöz
KISIM I Acil tıp
Acil tıpa genel bakış 10
BÖLÜM 1 Şok
Hipovolemik şok 14
Sepsis/septik şok 17
Kardiyojenik şok 19
BÖLÜM 2
Kardiyak acil durumlar
Kardiyopulmoner
resüsitasyon 22
Köpeklerde konjestif kalp
yetmezliği 28
Kedilerde konjestif kalp
yetmezliği 34
Kardiyak aritmiler 39
Perikardiyal efüzyon 52
Arteriyel tromboembolizm 56
Senkop 60
BÖLÜM 3
Respiratuvar
aciller
Solunum güçlüğü 66
Üst solunum yolu
obstrüksiyonu 68
Pnömoni 69,
Kedilerde astım 71
Pulmonal
tromboembolizm 73
Non-kardiyojenik pulmonal
ödem 74
Pnömotoraks 75
Piyotoraks 77
Pulmonal neoplazi 78
BÖLÜM 4 Hematolojik acil durumlar
Kan kaybı anemisi 80
Hemolitik anemi 84
Noıırejeneratif anemi 86
Trombositopeni/
trombositopati 87
Sonradan oluşan koagülopati . . 90
BÖLÜM 5
Toksikolojik aciller
Genel açıklama 92
Zehirli bitkiler 95
Etilen glikol 96
Antikoagulan
rodentisitler 97
Asetomjnofen.
(parasetamol) 99
Çikolata 100
Tremorjenik
mikotoksikozis 100
Piretriıı ve piretroidler 102
BÖLÜM 6
Gastrointestinal
aciller
Kusma 104
Akutdiyare 107
Gastrointestinal
obstrüksiyon 109
Gâstrik dilatasyon-volvulus ... 111
Gastrointestinal
hemoraji : 114
Pankreatitis 118
BÖLÜM 7 Renal aciller
Akut böbrek yetmezliği 123
Diyaliz 128
Kronik böbrek yetmezi iği .... 130
Uretral obstrüksiyon 132
BÖLÜM 8
Nörolojik acil durumlar
Nöbetler 137
Travmatik beyin yaralanması . 141
Paraliz ve pareziler 144
Vestibüler sendrom 148
Mental alterasyon 151
BÖLÜM 9 Metabolik aciller
Diyabetik ketoasidozis 157
Hipoglisemi 161
Hipoadrenokorti si zm
(Addisoıı hastalığı) 164
Kalsiyum bozuklukları 167
BÖLÜM 10 Travma
Taşıt çarpmaları 172
Maddi kayıplı yaralar 174
Isırık yaraları 175
Ateşli silah ve bıçak yaraları . . 178
Kırıkların acil müdahalesi ... 180
BÖLÜM 11 Reprodüktif aciller
Distosi 184
Piyometra 187
Neonatal aciller 189
Erkek reprodüktif aciller 191
BÖLÜM 12 Çevresel acil durumlar
Isırmalar ve sokmalar 194
Isı çarpması 201
Hipotermi 205
Duman inhalasyonu 206
Yanık yaraları 208
KISIM 2 Kritik bakım Kritik biçimdeki
hasta hayvanların bakımı 212
BÖLÜM 13
Yoğun bakım hastalarının izlemi Kardiyak fonksiyonun
izlemi 214
Solunum fonksiyonunun izlemi 218
BÖLÜM 14 Kritik durumdaki hastalarda anestezi ve
analjezi
Yoğun bakımdaki hastalara
genel anestezik
yaklaşım 222
Anestezik ve analjezik
ajanlar 227
Kritik hastalar için
analjezi 229
Özet 229
BÖLÜM 15 Sıvı tedavisi
Sıvı tedavisinin gerekli
olduğunun belirlenmesi 232
Uygun sıvı türünün seçimi 233
Sıvı tedavisi için uygun
yollar 236
Sıvı tedavisinin hızının ve
süresinin belirlenmesi 236
Sıvı katkıları 237
İzlem ve olası
komplikasyonlar 238
Özet 238
BÖLÜM 16
Yoğun bakım hastaları için transfüzyon hekimliği
Kan ürünleri 240
Sentetik kan ürünleri 242
Kan grupları 242
Uygulama 244
BÖLÜM 17 Kritik hastalarda nütrisyonel destek
Nütrisyonel değerlendirme 248
Nütrisyonel desteğin
amaçlan 249
Beslenme planı 249
Enteral beslenme 250
Parenteral beslenme 251
İzlem ve tekrar
değerlendirme 252
Özel besin bileşenleri 256
Özet 256
BÖLÜM 18 Teknikler
Vasküler erişim 258
Üriner kateterizasyon 262
Oksijen takviyesi 263
Torakosentez 264
Torakostomi tüpünün
yerleştirilmesi 265
Perikardiyosentez 266
Abdominosentez 267
Trakeostomi 268
Transtrakeal aspirat 269
Epidural analjezi 271
Özofagostomi tüpünün
yerleştirilmesi 272
Robert Jones bandajı 275
Ekler
1. Dönüşüm tabloları 277
2. Devamlı infüzyon
hızının hesaplanması 280
3. Yoğun bakım birimi
ilaç formüleri 282
İndeks 293
ÖNSÖZ
Acil ve yoğun bakım, veteriner hekimliğin en hızlı
gelişen alanlarıdır. Acil veteriner hekimlik uygulamalarında
çalışan veteriner hekimler baş döndürücü çeşitlilikteki
hastalıkları tanıma ve müdahale etme becerisine sahip olmalıdır.
Yaşamı tehdit eden her hastalıkta acil değerlendirme
gerekebilir ve acil hekimleri tüm olguları başarıyla yönetmeye
hazırlıklı olmalıdır. Bu durum dahiliye, nöroloji, kardiyoloji,
onkoloji, anestezi ve diğer alanlar da dahil olmak üzere, pek
çok uzmanlık alanına ilişkin güçlü bir bilgi birikimini
gerektirir. Acil hekimi hızlı değerlendirme yapmaya veya tanı
koymaya ve peşi sıra bu kararları cerrahi, tanı ve tıbbi
müdahalelerle ilişkili eylemlerle izlemeye yetkin olmalıdır. Bu
eylemlerin uygunluğu hayvan açısından yaşam ile ölüm arasındaki
fark anlamına gelir.
Yoğun bakım veteriner hekimleri primer hastalığa ilişkin
iyi bir birikime sahiptir ve bazı tedavilere genellikle yoğun
bakım hekimleri sürece dahil olduğunda başlanır. Yoğun
bakım hekimi hayvanların klinik seyrindeki küçük değişiklikleri,
24 saatin genellikle stres altında yaşandığı bir ortamda
tanıması ve şiddetli sistemik hastalık geri dönüşsüz bir hal
almadan önce düzeltici yaklaşımları göz önünde bulundurması
gerekir. Sıvı tedavisi, antibiyotik ya da analjezik uygulaması
gibi önemsiz görünen klinik kararların hastada elde edilecek
sonuç üzerinde derin etkileri olabilir. İyi bir yoğun bakım
hekimi
yıllar içinde kazandığı deneyimi, tüm organ sistemlerinin
patofizyolojisine ilişkin sağlam bir kavrayışı ve akut klinik
sezgilerini bir arada kullanır.
Bu el kitabının, acil ve yoğun bakım hekimliğine
dair kapsamlı ders kitaplarını ve patofizyoloji, farmakoloji,
cerrahi veya iç hastalıklarla
ilişkili temelleri içeren diğer metinleri bütünleyici
olması amaçlanmıştır. Kimi hastalıklar yaygın görülür ve yoğun
bakım birimlerinde
bazı öngörülebilir açmazlar ortaya çıkabilir. Bazı
hastalıklar ya da klinik sorunlar, eşlik eden illüstrasyonlarla
en iyi gösterilebilir ya da
tanımlanabilir. Kitabın esas hedefi, klinik uygulamada
karşılaştığımız yaygın klinik durumların yönetimini
tartışmaktır. Klinik tıpta,
özellikle de acil ve yoğun bakım gibi hızlı gelişim
gösteren alanlarda pek çok başarılı yaklaşım olabilir ve bazı
hastalıklara yönelik
tıbbi ve cerrahi yaklaşımdaki farklılıklarımız şüphesiz
ortaya çıkacaktır. Uzun metinsel bir tanımlamadan çok bir
görüntünün konuyu
daha iyi açıkladığı durumlarda şekiller veya
illüstrasyonlar kullanılmış, önemli bilgiler tablolaştırılarak
altı çizilmiştir. Buradaki amaç,
söz konusu bilgilerin, sahada çalışan klinisyenlerin
kolaylıkla ulaşabileceği bir kaynak olarak küçük bir el
kitabında sunulmasıdır.
Bu kitabın kütüphane raflarından çok masanızın üzerinde
olmasını umut ediyoruz.
E.A.Rozanski, J.E.Rush
|