| Geri Dön | Ana Sayfa |
|
Kitabın Adı: |
||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||
 |
1. Bitki beslemede gereksinim duyulan
Elementler .................................................................................... 1
1.1. Bitki besleme alanında günümüze değin Yapılmış çalışmalar.................. 1
1.2. Bitkiler ile insan ve hayvanların beslenmeleri arasındaki temel ayrım...................... 4
1.3. Besin elementlerinin bitkilerdeki miktarları............. 8
1.4. Besin elementlerinin bitkilerdeki genel işlevleri ....... 10
1.4.1. Hücre duvarlarının ve pro top la zinanın yapı maddeleri olmaları ......... ............ 11
1.4.2. Bilki hücrelerinin osmotik basınçları (ob) üzerine etkileri..... 11
1.4.3. Tamponluk ve asitliğe karşı etkilen........................................ 12
1.4.4. Sitoplazmik zarların geçirgenlikleri üzerine etkileri................ 12
1.4.5. Katalitik etkileri ............................................................. 12
1.4.6. Toksık etkileri ..................... ................................... 12
1.4.7. Antagonisıik etkiler................................................................. 12
1.5. Bitki gelişmesi için mutlak gerekli besin elementleri, tanımı ve sınıflandırılması.... 13
1.6. Mutlak gerekli bitki besin elementlerinin belirlenme süreği .................................... 15
1.7. Mutlak gerekli mikroelementlerin belirlenmelerinden gecikme nedenleri............... 18
1.7.1. Besin çözeltisinin hazırlanmasında kullanılan tuzların yeteri kadar anlaştırılmamış olması 19
1.7.2. Denemede kullanılan an suyun yeterince anlaştırılmamış olması . .......... 19
1.7.3 denemede kullanılan kaplardan ve atmosferden bulaşma....... 19
1.7.4. Bitki tohumlarında yeterli düzeyde mikroelemeııtin bulunması.............................. 20
1.8. Mutlak gerekli besin elementlerinin belirlenme yöntemleri.......... ....................... 20
1.8.1. Sukültürii ............................................................................ 22
1.8.1.1. Su kültürü yönteminin başarılı bir şekilde uygulanmasında dikkat edilecek önemli noktalar24
1.8.2. Kumkumw........................................................................... 28
1.8.3. Su ve kum kültürlerinin karşılaştırılması................................. 28
1.9. Bitki besin elementleri kaynağı olarak toprak....... 30
2. BİTKİLERDE BESİN ELEMENTİ ALIMI........................................... 41
2.1 BİTKİ KÖKLERİ VE KÖK SİSTEMLERİ........................................ 41
2 1.1. Kök Salgıları.................................................................... 41
2.1.2. Kök Katyon Değişim Kapasitesi......................................... 47
2.1.3 Kök Büyümesini ve Gelişmesini Etkileyen Etmenler.............. 48
2.1.3,1 Karbonhidratların Kök Sistemine Aktarılması........... 49
2.1 3.2. Bitki Besin Elementleri............................................ 50
2.1.3.3. Havalanma.............................................................. 52
2.1.3.4. Nem ................................................................ 53
2.1.3.5. Sıcaklık .............................................................. 55
2.1.3.6. Tekstür ................................................................. 56
2 2. BİTKİ BESİN ELEMENTLERİNİN KÖK ETKİ ALANINA TAŞINMASI ......... 57
2.2.1 Kitle Akımı............................................................................ 58
2.2.2. Difüzyon ........................................................................... 59
2.3. BİTKİ BESİN ELEMENTLERİNİN KÖK ÜZERİNE ALINMASI ..................... 59
2.3.1. Karbonik Asit Kuramı............................................................ 60
2.3.2. Kontak Değişim Kuramı.......................................................... 61
2.4. KÖK ÜZERİNDEKİ BİTKİ BESİN ELEMENTLERİNİN KÖK İÇERİSİNE ALINMASI..... 61
2.4.1. Pasif Absorpsiyon .........................................:....................... 62
2.4.1.1. İyon Değişimi............................................................. 62
2.4.1.2. Donnan Dengesi........................................................ 63
2.4.2 Aktif Absorpsiyon .................................................................. 65
2.4.2.1. Taşıyıcı Kuramı...................................................... 66
2.5. BİTKİ BESİN ELEMENTLERİNİN ALIMINA ETKİ YAPAN ETMENLER ....... 67
2 5.1. Sıcaklık................................................................................. 68
2.5.2. İşık ................................................................................ 69
2.5.3. Havalanma............................................................................ 70
2.5.4. pH ....................................................................................... 71
2.5.5. İyonların Karşılıklı Etkileri.................................................. 73
2.5.6. Bitki Çeşidi .................................................................. 75
2.5.7. Bitkinin Büyüme Durumu....................................................... 75
2.6. TOPRAKÜSTÜ ORGANLAR ARACILIĞIYLA BESİN ELEMENTİ ALIMI...... ... ... 76
3. BİTKİLERDE SU ALIMI........................................................................ 91
3.1 BİTKİ-SU İLİŞKİLERİNDE TEMEL İLKELER.............................. 91
3.2, BİTKİLERDE SU ABSORPSİYONU............................................. 94
3.2.1. Pasif Absorpsiyon ............................................................... 95
3.2.2. Aküf Absorpsiyon.................................................................. 95
3.3. BİTKİLERDE SU. BESİN ELEMENTLERİ VE ORGANİK BİLEŞİKLERİN TAŞINMASI..... . .... 96
3.3.1. Su ve Besin Elementlerinin Ksilemİleüm Borularına Aktarılması............... .. 97
3.3.2 Ksilem İletim Boralannda Su ve Besin Eleıııeııllerinin Taşınma Mekanizması.... 101
3.3.2.1. Kök Basıncı Kuramı.............................................. 101
3.3.2.2. Kohezyon-Basınç Eksilmesi Kuramı....................... 102
3.3.3. İletim Borularında Besin Elementlerinin Taşınması................. 103
3.3.3.1 Besin Elementlerinin Ksilem İletim Borularında Yukarı Doğru Taşınması ... 104
3.3.3 2. Besin Elementlerinin Yatay Taşınması................
3.3.3.3. Floemdc Besin Elementlerinin Taşınması........... 107
3 3.3.4. Besin Elementlerinin Bitkide Yaprak Dışına Taşınması.......... 107
3.3.4. Organik Bileşiklerin Floemdc Taşınması ............................ 109
3.3.4.1. Floeınde Taşınan Organik Bilezikler..................... 109
3.3.4.2. Organik Bileşiklerin Floeıne Aktarılması.................. 110
3.3.4.3. Organik Bileşiklerin Floeınde Taşınma Mekanizması........ 112
3.4 BİTKİLERİN KÖKÜSTÜ ORGANLARİNDA SU ABSORPSİYONU....... 114
3.5 SU STRESİNİN BİTKİLERDE ETKİSİ.................................... 115
4. AZOT ............................................................................................ 121
4.1 BİTKİLERİN AZOT ALIMI........................................................ 121
4.2 BİTKİLERİN AZOT İÇERİKLERİ.............................................. 123
4.3. BİTKİLERDE AZOT ASİMİLASYONU......................................... 124
4.3.1. Nitratın İndirgenmesi ve Asimilasyonu................................ 128
4.3.2. Amonyumun Asimilasyonu............................................... 131
4.3.3. Anıino Asitler ve Protein Bıyosenlc/i................................. 133
4.4. BİTKİLERİN AZOT KAYNARLARI........................................... 136
4.4.1. Azot Kaynağı Olarak Toprak.................................................. 136
4.4.1 1. Toprakta Azot Döngüsü......................................... 137
4.4.1 2. Toprakta A/.oı Şekillen...................................... 139
4.4.1.3. Toprakta Azot Değişimi ...................................... 141
4.4.1.3.1. Azotun Mineralizasyonu ve îmmobilizasyonu........... 141
4.4.1.3.2. Azotun Mincralı/asyon ve İmmoHzasyonunu Etkileyen Etmenler ...... 149
4.4.1.3.3. Dcnitrıfikasyon................................... 154
4.4.1.3.4. Amonyum Fiksasyonıı.............................. 155
4.4.2. Azot Kaynağı Olarak Atmosfer.......................................... 158
4.4.2.1. Atmosfer Azotunun Tutulması (Fiksasyonu)........... 158
4.4.2.2. Atmosferden Yağışlarla Toprağa Azot Aktarımı ..... 163
4.4.3. Azoi Kaynağı Olarak Azotlu Gübreler................................... 164
4.4.3.1. Azotlu Gübrelerin Etkinliklerini Sınırlayan Etmenler. 167
4.5 BİTKİLERDE AZOT NOKSANLIĞİNDA GÖRÜLEN BELİRTİLER .......... 168
4.6. AZOTUN BİTKİ GELİŞMESİ ÜZERİNE ETKİLERİ............... 172
4.6.1. A/otım Bitkilerin Karbonhidrat İçerikleri Üzerine Etkisi ....... 172
4.6.2. Azotun Bitki Simi (Succulence) Üzerine Etkisi.................. 173
4.6.3. Azotun Bitki Büyümesi ve Tepe/Kök Oranı Ü/criııe Etkisi. ... 173
4.6.4. Azotun Tane ve Meyve Verimi Ü/.ennc Etkisi................... 175
4.6.5 Azotun Bitkilerde Yatma Ü/erine Elkisi........................... 175
4.6 6 Azotun Hasat Zamanı Üzerine Etkisi................................. 175
4.6.7. Azotun Bitkilerin Hastalıklara Karşı Dayanıklılığı Üzerine Etkisi ..... 176
5. FOSFOR ......................................................................................... 187
5.1 BİTKİLERİN FOSFOR ALIMI...................................................... 187
5.2. BİTKİLERİN FOSFOR İÇERİKLERİ....................................... 189
5 3. BİTKİLERDE FOSFOR BİLEŞİKLERİ VE METABOLİK İŞLEVLERİ ........ 193
5.3.1 İnorganik Fosfor Bileşikleri ve Metabolik işlevleri............ 194
5.3.2. Organik Fosfor Bileşikleri ve Metabolik işlevleri.................. 195
5.4. BİTKİLERİN FOSFOR KAYNAKLARI......................................... 201
5.4.1. Fosfor Kaynağı Olarak Toprak............................................... 201
5.4.1.1. Toprakta Fosfor Döngüsü.................................... 203
5.4.1.2 Topraklarda Fosfor Bileşikleri................................... 203
5.4.1.2.1. Organik Fosfor Bileşikleri....................... 205
5.4.1.2.2. İnorganik Fosfor Bileşikleri...................... 208
5.4.1.3. Topraklarda Fosforun Değişimi................................ 212
5.4.1.3.1. Fosfor Fiksasyonıı................................... 212
5.4.1.4. Organik Fosforun Minerali zasy^nu.......................... 225
5.4.2. Fosfor Kaynağı Olarak Fosforlu Gübreler........................... 227
5.4.3 Fosforlu Gübrelerin Sonraki Etkileri...................................... 229
5.5. BİTKİLERDE FOSFOR NOKSANLIĞINDA GÖRÜLEN BELİRTİLER . 230
5.6. FOSFORUN BİTKİ GELİŞMESİ ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ......... 243
5.6.1. Kök Gelişmesi Üzerine Fosforun Etkisi................................. 245
5.6.2 Hasat Zamanı Üzerine Etkisi................................................... 246
5.6.3. Mevsim Boyunca Fosforun Etkisi........................................... 248
5.6.4. Hastalıklara Dayanıklılığa Karşı Fosforun Etkisi..................... 249
6. POTASYUM ..................................................................... 259
6.1. BİTKİLERİN POTASYUM ALIMI............................................ 259
6.1.1. Potasyum Alımım Etkileyen Etmenler................................... 260
6.2. BİTKİLERİN POTASYUM İÇERİKLERİ.................................... 264
6.3. BİTKİLERDE POTASYUMUN METABOLİK İŞLEVLERİ............ 265
6.3.1. Enzim Aktivitesiııde Potasyumun İşlevi................................. 265
6 3.2. Fotosentezde Potasyumun İşlevi............................................. 270
6.3.3. Fotosentez Ürünlerinin Taşınmasında Potasyumun İşlevi........ 270
6.3.4. Hücre Büyümesinde Potasyumun işlevi................................ 272
6.3.5. Bitkide Su Dengesi Üzerinde Potasyumun İşlevi................. . 272
6.4. BİTKİLERİN POTASYUM KAYNAKLARI................................ . . . 273
6.4.1. Potasyum Kaynağı Olarak Toprak................................... . . 273
6.4.1.1. Topraklarda Potasyum Fraksiyonları...................... . . . 274
6.4.1.2. Toprakta Potasyum Döngüsü............................... . . . 279
6.4.1.3. Potasyum Fiksasyonu............................................ 280
6.4.1.3.1. Potasyum Fiksasyonıına Etki Yapan Etmenler................... 281
6.4.2. Potasyum Kaynağı Olarak Polasyıımlu Gübreler................. 255
6.5 BİTKİLERDE POTASYUM NOKSANLIĞINDA GÖRÜLEN BELİRTİLER ..... 257
6.6 BİTKİ GELİŞMESİ ÜZERİNE POTASYUMUN ETKİLERİ ........ 291
6.6.1. Kök Gelişmesi ve Büyümesi Üzerine Potasyumun Etkileri.... . . 291
6.6.2. Soğuğa Dayanıklılığa Karşı Potasyumun Etkisi ................ . . . 294
6 6.3. Bitkilerde Yatma Üzerine Potasyumun Etkisi...................... . . . . 294
6.6.4. Hasat Zamanı Üzerine Potasyumun Etkisi....................... . . . . 295
6.6.5. Azotun Etkinliği Üzerine Potasyumun Etkisi........................ . . 296
6.6.6. Hastalıklara Dayanıklılığa Karşı Potasyumun Etkisi............ . . 296
7. KALSİYUM ........................................................................................ 305
7.1. BİTKİLERİN KALSİYUM ALIMI................................................. 305
7.2. BİTKİLERİN KALSİYUM İÇERİKLERİ...................................... . . . 307
7.3. BİTKİLERDE KALSİYUMUN METABOLİK İŞLEVLERİ........... . . 312
7.4. BİTKİLERİN KALSİYUM KAYNAKLARI..................................... 314
7.4.1. Kalsiyum Kaynağı Olarak Toprak.......................................... 314
7.4.2. Kalsiyum Kaynağı Olarak Kalsiyumlu Gübreler...................... 317
7 5. BİTKİLERDE KALSİYUM NOKSANLIĞI................................... 321
KAYNAKÇA ............................................................................................ 324
8. MAGNEZYUM..................................................................................... . . 327
8.1. BİTKİLERİN MAGNEZYUM ALIMI......................................... . . . 327
8.2. BİTKİLERİN MAGNEZYUM İÇERİKLERİ.................................. . 330
8.1 BİTKİLERDE MAGNEZYUMUN METABOLİK İŞLEVLERİ ..... . 330
8.4. BİTKİLERİN MAGNEZYUM KAYNAKLARİ........................... . 335
8.4.1. Magnezyum Kaynağı Olarak Toprak................................... . . 335
8.4.2. Magnezyum Kaynağı Olarak Magnezytımlu Gübreler........... 33K
8.5. BİTKİLERDE MAGNEZYUM NOKSANLIĞI................................. 339
9. KÜKÜRT .............................................................................................. 347
9.1. BİTKİLERİN KÜKÜRT ALIMI.................................................. . . 347
9 2. BİTKİLERİN KÜKÜRT İÇERİKLERİ............................................ 349
9.3. BİTKİLERDE KÜKÜRDÜN ASİMİLASYONU VE METABOLİK İŞLEVLERİ..... ....... . 350
9.3.1. Kükürdün Asimilasyonu........................................................ 350
9.3.2. Kükürdün Metaboiik İşlevleri............................................ . . 353
9.4. BİTKİLERİN KÜKÜRT KAYNAKLARI...................................... . . . 355
9.4.1. Kükürt Kaynağı Olarak Toprak........................................... . . 355
9.4.1.1. Toprakta Kükürt Döngüsü...................................... . . 355
9.4.1.2. Toprakta Kükürt Bileşikleri ve Değişimi.................. . . 357
9.4.1.3. Toprakta Sülfatın Tutulması f Adsorpsiyonu)............ . 361
9.4.2, Kükürt Kaynağı Olarak Kükürtlü Gübreler.'........................... 362
9.4.3. Kükürt Kaynağı Olarak Atmosfer......................................... 363
9.5. BİTKİLERDE KÜKÜRT NOKSANLIĞI...................................... 365
10. DEMİR ........................................................................................... 371
10 I BİTKİLERİN DEMİR ALIMI ..................................................... 371
10.1.1. Demir Alımını Etkileyen Etmenler.................................... 374
W 2 BİTKİLERİN DEMİR İÇERİKLERİ............................................. 377
10.3. BİTKİLERDE DEMİRİN METABOLIK İŞLEVLERİ..................... . 381
10.4. BİTKİLERİN DEMİR KAYNAKLARI.................................... . . 383
10 4.1.Demir Kaynağı Olarak Toprak........................................ . . 383
10.4.2.Demir Kaynağı Olarak Demirli Gübreler................................ 386
10 5. BİTKİLERDE DEMİR NOKSANLIĞI.............................................. 388
11.[MANGAN ......................................................................................... 395
11.1. BİTKİLERİN MANGAN ALIMI............................................ . . . 395
11.1.1.Mangan Alımını Etkileyen Etmenler................................... 397
11.2. BİTKİLERİN MANGAN İÇERİKLERİ...................................... . . 398
11.3. BİTKİLERDE MANGANIN METABOLİK İŞLEVLERİ............ . . . 400
11 4 BİTKİLERİN MANGAN KAYNAKLARİ.................................... 405
11.4 I Mangan Kaynağı Olarak Toprak.................................... . . 405
11 4.2.Mangan Kaynağı Olarak Manganlı Gübreler.................... . . . 409
11 5 BİTKİLERDE MANGAN NOKSANLIĞI................................. . . . . 410
12. BOR.............................................................................. . . . . 417
12. [.BİTKİLERİN BOR ALİMİ.................................................... . . . 417
12.1.1.Bor Alımını Etkileyen Etmenler....................................... . . . . 418
12.2. BİTKİLERİN BOR İÇERİKLERİ.............................................. . . . . 421
12.3. BİTKİLERDE BORUN METABOLİK İŞLEVLERİ................. . . . . 423
12 4. BİTKİLERDE BOR KAYNAKLARI......................................... . . . 429
12.4. l.Bor Kaynağı Olarak Toprak.......................................... . . . . 429
12.4.2.Bor Kaynağı Olarak Borlu Gübreler..................................... . . . 432
12 5.BİTKİLERDE BOR NOKSANLIĞI......................................... . . . . 434
13.ÇİNKO............................................................................................ . . . . 443
13 I BİTKİLERİN ÇİNKO ALIMI ..................................................... . . 443
13.1.1.Çinko Alımını Etkileyen Etmenler...................................... . . 445
13.2. BİTKİLERİN ÇİNKO İÇERİKLERİ........................................... . . 450
13.3. BİTKİLERDE ÇİNKONUN METABOLİK İŞLEVLERİ................. . . 451
13.4. BİTKİLERİN ÇİNKO KAYNAKLARI......................................... . 457
13.4 I Çinko Kaynağı Olarak Toprak.............................................. 457
13.4.2.Çinko Kaynağı Olarak Çıııkolu Gübreler.............................. . 464
13.5. BİTKİLERDE ÇİNKO NOKSANLIĞI.......................................... 467
14.BAKİR.......................................................................................... 479
14 İ. BİTKİLERİN BAKİR ALIMI .................................................... 479
14 2. BİTKİLERİN BAKİR İÇERİKLERJ..................................... 481
14 3. BİTKİLERDE BAKIRIN METABOLİK İŞLEVLERİ................... . . 452
14.4. BİTKİLERİN BAKIR KAYNAKLARI................................. 489
14.4 1 Bakır Kaynağı Olarak Toprak............................ . . . 489
14.4 2 Bakır Kaynağı Olarak Bakirli Gübreler.................... . . . . 491
14.5 BİTKİLERDE BAKİR NOKSANLIĞI................................. . . . 494
15.MOLİBDEM............................................................................. 500
15 I. BİTKİLERİN MOLİBDEN ALIMI......................................... . . . 503
15 2. BİTKİLERİN MOLİBDEN İÇERİKLERİ.................................... 505
15.3.BİTKİLERDE MOLİBDENİN METABOLİK İŞLEVLERİ....... . . 507
15.4. BİTKİLERİN MOLİBDEN KAYNAKLARI........................... . . . . 512
15.4.1.Molibden Kaynağı Olarak Toprak....................................... . . . 512
15.4.2. Molibden Kaynağı Olarak Molibdenli Gübreler................. . . . 515
15.5 BİTKİLERDE MOLİBDEN NOKSANLIĞI .............................. . . 516
16. KLOR ........................................................................................... . 523
16.1. BİTKİLERİN KLOR ALİMİ......................................................... 523
16.2. BİTKİLERİN KLOR İÇERİKLERİ........................................... . . . . 524
16.3. BİTKİLERDE KLORUN METABOLİK İŞLEVLERİ................ . . . 526
16.4 BİTKİLERİN KLOR KAYNAKLARİ................................. . . . . 529
16.4. l.KJor Kaynağı Olarak Toprak......................................... . . . . . 529
16.4.2. Klor Kaynağı Olarak Klorlu Gübreler............................... 530
16 5. BİTKİLERDE KLOR NOKSANLIĞI.................................. . 531
17.SODYUM .................................................................................... . . . 535
17.1. BİTKİLERİN SODYUM ALIMI................................................. . 535
17.2. BİTKİLERİN SODYUM İÇERİKLERİ....................................... . . 537
17.3. BİTKİLERDE SODYUMUN METABOLİK İŞLEVLERİ............ . . . 538
17.4. BİTKİLERİN SODYUM KAYNAKLARI............................. . 540
17.4.1. Sodyum Kaynağı Olarak Toprak...................................... 540
17.4.2.Sodyum Kaynağı Olarak Sodyumlu Gübreler.................. . . 542
17 5 BİTKİLERDE SODYUM NOKSANLIĞI............................... . 542
18. KOBALT. VANADYUM ve SİLİSYUM......................................... . . 545
18.1. KOBALT .............................................................................. . . . 545
18.1.1 Bitkilerin Kobalt Alnın ve Kobalt İçerikleri.................... . . . . 545
18.1.2.Kobaltın Metabolik İşlevleri.......................................... . . . . 547
18.1.3.Kobalt Kaynağı Olarak Toprak........................................... . . 548
18.1.4. Kobalt Noksanlığının Giderilmesi.................................... . . . 548
18.2. VANADYUM........................................................................ . 549
18.2.1.Bitkide Vanadyum ................................'............................ 549
18.2.2.Toprakta Vanadyum........................................................... 550
IX.3.SİLİSYUM.................................................................................. . 551
IS.3 1.Bitkilerin Silisyum Alımı ve Silisyum İçerikleri..................... . 551
!8.3.2. Silisyumun Metabolik işlevleri........................................... . . 553
18.3.3.Toprakta,Silisyum............................................................... 555
I9). YARARLI DİĞER ELEMENTLER....................................................... 559
19 i. NİKEL ......................................................................................... 559
19.1.1.Bitkide Nikel...................................................................... . 559
19.1.2 Toprakla Nikel................................................................... . 563
19.2.SELENYUM............................................................................ 564
19.2.1.Bitkide Selenyum................................................................ 564
19.2.2.Toprakla Selenyum............................................................ . 565
19 3. ALÜMİNYUM........................................................................ . . . . 566
19.3.1 Bitkide Alüminyum............................................................... 566
19.3.2.Toprakta Alüminyum........................................................... 569
|
ÖRNEK SAYFA 1 BİTKİ BESLEMEDE GEREKSİNİM DUYULAN ELEMENTLER 1.1. BİTKİ BESLEME ALANINDA GÜNÜMÜZE DEĞİN YAPILMIŞ ÇALIŞMALAR Yaşamları boyunca insanlar bitkilere, bitkilerin beslenmelerine ve bitkilerde cereyan eden nıctabolik olaylara ilgi duymuşlardır. Cansız gibi görünen bir bitki tohumunun belli koşullar altında çimlenmesi, kök, gövde, yaprak vb organlarını oluşturması ve bunların nedenleri düşünen ilk insanların önemli uğraşları arasında yer almıştır. İnsan ve hayvanların beslenmelerinde bitkilerin çok önemli bir yere sahip olması, insanların bitki gelişmesi üzerinde her çağda ve zamanımızda ilgilerinin sürmesinin başlıca nedenidir.Bitkilerin yaşayan varlıklar oldukları daha ilk çağda biliniyordu. Ancak yaşam ile ilgili olayların, çevreden sürekli madde alışverişi ile sürdürülebildiği çok sonraları bilinçli bir şekilde anlaşılabilmiştir.Bitkilerin beslenme ve gelişmeleriyle ilgili dikkate değer ilk öneri milattan 384 yıl önce doğmuş olan büyük filozof Aristoteles tarafından yapılmıştır. Aristo kısa adıyla anılan büyük düşünür, bitkilerin gereksinim duydukları maddeleri, kökleri aracılığıyla topraktan işlenmiş olarak aldıklarını ve bu maddelerin bitkilerde oldukları gibi toprakta da bulunduklarını ilen sürmüştür.Aristo'nun görüş ve önerileri, Belçikalı fizikçi ve kimyager Jan Baptist van Helmont (1577-1644) tarafından gerçekleştirilen araştırma sonuçları yayınlanıncaya değin uzun süre etkili olmuş ve geniş kabul görmüştür Bitki besleme alanında dikkate değer ilk araştıraıa olarak kabul edilen ve iyi planlanmış olan çalışmanın sonuçları-van Helmont'un oğlutarafından 1684 yılında yayınlanmıştır. Bitki besleme alanında yeni bir aşamayı gösteren ve geniş yankı yapan denemede saksı içerisine konulan 90.7 kg kuru toprağa 2.3 kg ağırlığında bir söğüt fidanı (Salix s p.) dikilmiştir. Beş yıl süreyle saksıya gerektikçe yağmur suyu ya da arı su verilmiş ve dışarıdan herhangi bir maddenin karışmaması için saksının üzeri delikli galvanize saçla kapatılmıştır. Tam beş yıllık bir gelişme süresi sonunda denemeye son verilmiş ve ağacın ağırlığının aşağı yukarı 77 1 kg olduğu saptanmıştır. Gelişme süresi içerisinde sonbaharda dökülen yapraklar tartılmamış ve bunlar denemede dikkate alınmamıştır. Deneme sonunda toprak kurutulmuş ve orijinal toprak ağırlığından 57 g eksilmiş olduğu görülmüştür. Toprağa yalnızca sinim verildiğini dikkate alan van Helmoııt doğaı olmasa da. söğüt fidanının sudan oluştuğunu ve suyun tek bitki besin maddesi olduğunu ileri sürmüştür. Bitkilerin beslenmelerinde varlığı bile »bilinmeyen atmosferdeki oksijen ve karbondioksıdin önemli rolünün. topraktan alınan çeşitli elementlerin bitkilerdeki işlevlerinin bilinmediği bu dönemde böyle bir görüş yeni bir çığır açmıştır. Her ne kadar vanHclmont tarafından yetiştirilen söğüt fidanının büyük bir bölümü su ise de bitkinin gelişmesi temelde toprak ve atmosferden alınan bitki besin maddeleriyle sağlanmıştır İngiliz araştırmacı John Woodward yaptığı çok ilginç bir denemenin sonuçlarını 1699 yılında yayınlamıştır. Woodward: nane bitkisini {Mentha sp.) 1- Yağmur suyunda. 2- Thames ırmağı suyunda, 3- Hyde park kanal suyunda ve 4- Toprak karıştırılmış kanal suyunda 77 gün süreyle yetiştirmiştir Bitkiler tarafından kullanılan su miktarı dikkatli şekilde belirlenmiş ve denemenin bitiminde bitkilerin ağırlıkları kaydedilmiştir. Deneme sonunda bitki ağırlıklarının sıra ile 1.14. 1.69, 9.02 ve İS.42 g olduğu saptanmıştır. Nane bitkisinde gelişmenin, suyun içerdiği yabancı madde miktarıyla ilgili olarak arttığım gören Woodward, van Helmont'un aksine, bitki gelişmesi için toprağın ya da benzeri materyallerin esas olduğu sonucuna varmıştır. Zamanında tepkiyle karşılanan bit öneri günümüzde kolay anlaşılır ve açıklanabilir niteliktedir. İzleyen yıllarda Woodward gibi pek çok bıiim adamının çalışmalarından elde olunan sonuçlar günümüzde bu kolaylığı bizlere sağlamış durumdadır. (Bu konu ile ilgili ayrıntılı bilgi ve açıklamalar için ‘ BİTKİ BESLEME ’ adlı Kitabımıza Bakınız) |
|
Bu Kitabın fiyatını ve aynı kategorideki kitaplarının listesini görmek için tıklayınız |
|
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- |
