KİTABIN İÇİNDEKİLER BÖLÜMÜ

 

I BESLENME BİYOKİMYASINA GİRİŞ

1.1 CANLI ORGANİZMANIN KİMYASAL YAPISI................................ 3

1.2       BESİN-BESİN ÖĞESİ VE BESLENME......................................... 5

1.3       VÜCUDUN KİMYASAL BİLEŞİMİ.............................................. 6

1.4       KİMYASAL BAĞLAR................................................................... 7

1.5       ORGANİK MOLEKÜLLERİN

FONKSİYONEL GRUPLARI.................................................................... 9

II METABOLİZMAYA GENEL BAKIŞ

2.1  KATABOLİK ve ANABOLİK YOL............................................... 13

2.1.1       Katabolizma.............................................................................. 13

2.1.2 Anabolizma..................................................................................... 14

2.2  METABOLİZMANIN DÜZENLENMESİ...................................... 15

2.2.L Hücre İçindeki Sinyaller.................................................................. 15

2.2.2 Hücreler Arası Haberleşme............................................................. 15

2.3   HÜCRE İÇİ RESEPTÖRLERİNİN GEÇİŞİ.................................. 16

2.4   HÜCRE YÜZEY RESEPTÖRLERİNİN GEÇİŞİ........................... 16

2.4.1  İyon Kanallarına Bağlı Nörotransmitter Reseptörler........................ 18

2.4.2  Katalitik Reseptörler..................................................................... 18

2.4.3  İkinci Mesaj Molekülü Olarak İşlev Gören Reseptörler.................. 18

2.5  İNTRASELLULAR MESAJ SİSTEMİ........................................... 18

2.5.1 Adenilat Silaz Sistem...................................................................... 20

2.5.1.1  GTP'ta Bağımlı Regülatör Protein............................................... 20

2.5.1.2  Proteinlerin Kinaz....................................................................... 21

2.5.1.3  Protein Defosforilasyonu............................................................. 21

2.5.1.4  cAMP'ın Hidrolizi...................................................................... 21

2.5.2 Kalsiyum/ Fosfotidilinositol Sistem.................................................. 21

2.5.2.1   Inositol 1,4,5 Trifosfat............................................................... 22

2.5.2.2   Diasilgliserol............... .V.......................................................... 23

2.5.2.3   Mesajlar Arasında Sinerjisin...................................................... 23

2.5.2.4   Kaîmodulin............................................................................... 23

2.6  DİĞER HABER SİSTEMLERİ........................................................25

2.6.1         Siklik Guanosin Monofosfat (cGMP)..................................... 25

2.6.2  Nitrik Oksit (NO)........................................................................ 25

2.7   METABOLIK YOLLARIN

DÜZENLENMESİNDE DİĞER FAKTÖRLER........................................................... 26

2.8   BESLENME BİYOKİMYASININ FİZYOLOJİ İLE İLİŞKİSİ................................. 29

III BİYOENERJETİK VE OKSİDATİF FOSFORİLASYON

3.1    SERBEST ENERJİ......................................................................................................... 37

3.1.1     Serbest Enerji Değişimi....................................................................................... 38

3.1.2     Standart Serbest Enerji Değişimi....................................................................... 41

3.2     ENERJİ TAŞIYICISI OLARAK ATP.......................................................................... 42

3.3     ELEKTRON TRANSPORT ZİNCİRİ......................................................................... 45

3.3.1     Mitokondri............................................................................................................ 45

3.3.2     Elektron Transport Zinciri Organizasyonu ve Reaksiyonu........................... 4-6

3.3.3     Elektron Transportu Sırasında Serbest

Enerjinin Açığa Çıkması...................................................................................... 51

3.4   OKSİDATİF FOSFORİLASYON................................................................................ 63

3.4.1     Kemiosmotik Hipotez.......................................................................................... 54

3.4.2     Membran Transport Sistemi............................................................................... 56

3.4.3     Oksidatif Fosforilasyonda Genetik Bozukluklar.............................................. 56

IV KARBONHİDRATLAR

4.1    KARBONHİDRATLARIN SINIFLANDIRILMASI.................................................. 60

4.1.1    Karbon Atom Sayılarına Göre............................................................................. 60

4.1.2    Basit Şeker Sayılarına Göre................................................................................. 61

 

4.1.2.1      Monosakkaritler................................................................................... 61

4.1.2.2      Disakkaritlcr...................................................................................... 62

4.1.2.3      Oligosakkaritler.................................................................................... 63

4.1.2.4      Polisakkaritler.................................................................................. 64

4.1.3   Aldehit ve Keton Gruplarına Göro..................................................................... 67

4.1.3.1     Aldozlar................................................................................................. 67

4.1.3.2     Ketozlar.................................................................................................. 67

4.2   MONOSAKKARİTLERİN YAPILARI....................................................................... 68

4.2.1     İzomer ve Epimer.................................................................................................. 68

4.2.2     Enatiomer.............................................................................................................. 68

4.2.3     Monosakkaritlerin Silizasyonu.......................................................................... 69

4.2.4     Monosakkaritlerin Yapı Değişimleri.................................................................. 69

 

4.2.4.1      Anomerik Karbon................................................................................. 6Q

4.2.4.2      Mutorotasyon...................................................................................... 70

4.2.4.3      Şeker Yapısının Oluşumu (Konformasyon)...................................... 71

4.3   MONOSAKKARİTLERİN REAKSİYONLARI........................................................ 71

4.3.1     Redüksiyon.......................................................................................................... 71

4.3.2     Oksidasyon-Redüksiyon Reaksiyonları........................................................... 71

5.2.2.1  Cis ve Trans Doymamış Yağ Asitleri............................ 120

5.2.2.2  Dallı Zincirli Yağ Asitleri............................................. 121

5.2.2.3  Elzem Yağ Asitleri ve Fonksiyonları............................. 121

5.2.3 Yağlar.................................................................................... 127

5.2.3.1 Yağların Kimyasal Reaksiyonları.................................. 128

5.2.4  Mumlar.................................................................................. 129

5.2.5  Fosfolipitler............................................................................. 129

5.2.5.1  Fosfogliserit................................................................ 129

5.2.5.2  Kardiolipin.................................................................. 132

5.2.5.3  Plazmalogen............................................................... 132

5.2.5.4  Sfingomyelin............................................................... 132

5.2.6 Serebrositler (Glikoîipitler)........................................................ 133

5.2.6.1 Nötral Glikolipitler........................................................ 133

5.2.6.2 Asidik Glikoîipitler........................................................ 134

5.2.7  Diğer Bileşik Lipitler................................................................ 135

5.2.8  Steroidler................................................................................ 137

5.2.8.1  Sterol (Kolesterol)....................................................... 137

5.2.8.2  Steroid Hormonlar....................................................... 138

5.2.8.3  Safra Tuzları............................................................... 139

5.2.8.4  Prostaglandinlcr.......................................................... 141

5.3  LİPİTLERİN SİNDİRİMİ, EMİLİMİ VE TAŞINMASI............ 142

5.3.1  Sindirim.................................................................................. 142

5.3.2  Emirim .................................................................................. 144

5.3.3  Taşınma.................................................................................. 147

5.4  DİYET YAĞLARININ DOKULAR

TARAFINDAN KULLANILIMI................................................. 148

5.5  YAĞ ASİT METABOLİZMASI........................................................ 149

5.5.1  Yağ Asitlerinin /î-Oksidasyonu.................................................. 150

5.5.2  Yağ Asit Oksidasyonunda Açığa Çıkan Enerjinin Hesabı............ 153

5.5.2.1  Tek Karbon Atomlu Yağ Asitlerinin Oksidasyonu.......... 153

5.5.2.2  Doymamış Yağ Asitlerinin Oksidasyonu....................... 154

5.5.3 Yağ Asit Oksidasyonunda Diğer Yollar..................................... 157

5.6   KETON CİSİMCİKLERİ............................................................ 158

5.7   YAĞ ASİT SENTEZİ.................................................................... 160

5.8   FOSPOLİPİT METABOLİZMASI............................................. 164

5.8.1         Fosfotidü Kolin Sentezi........................................................ 165

5.8.2  Fosfotidü Serin Sentezi............................................................. 165

5.8.3  Fosfotidilinositol ve Kardiolipin Sentezi...................................... 165

5.9  SEREBROSİTLERİN (GLİKOLİPİTLERİN)
METABOLİZMASI..................................................................... 166

5.10 KOLESTEROL METABOLİZMASI......................................... 166

5.10.1          Kolesterol Sentezi................................................................. 166

5.10.2  Kolesterolün Yıkımı.............................................................. 166

5.11 PLAZMA LİPOPROTEİNLERİ................................................ 169

5.11.1    Silomikron Metabolizması....................................................... 169

5.11.2 Çok Düşük Dansiteli Lipuprotei n (VLDL) Metabolizması........ 170

5.11.3        Düşük Dansiteli Lipoprotein (LDL) Metabolizması.................. 171

5.11.4        Yüksek Dansiteli Lipoprotein (HDL) Metabolizması................ 173

VI      PROTEİNLER

6.1        GENEL TANIM............................................................................ 177

6.2        AMİNO ASİTLER........................................................................ 177

6.2.1 Amino Asitlerin Grup land ir ılın al arı........................................ 183

6.2.1.1  Yan Gruplarına ve pH'larına Göre Gruplama................. 183

6.2.1.2  Elzemliklerine Göre Gruplama...................................... 184

6.3 AMİNO ASİTLERİN ÖZELLİKLERİ........................................ 185

6.3.1  Asimetrik Yapı Göstermeleri.................................................... 185

6.3.2  Suya Karşı Yatkınlıkları........................................................... 186

6.3.3  İyonizasyon............................................................................. 186

6.3.4  Yan Zincirlerin Reaktivitesi...................................................... 187

6.4   AMİNO ASİTLERİ AYRIŞTIRMA METOTLARI.................... 187

6.5   AMİNO ASİTLERİN KİMYASAL REAKSİYONLARI............ 189

6.6   PROTEİNLERİN SINIFLANDIRILMASI.................................. 189

6.7   PROTEİNLERİN YAPILARI...................................................... 191

6.7.1  Primer Yapı - Peptit Bağ......................................................... 191

6.7.2  SekonderYapı......................................................................... 192

6.7.3  Tersiyer Yapı.......................................................................... 195

6.7.4  Kuaterner Yapı........................................................................ 196

6.8 PROTEİNLERİN ÖZELLİKLERİ.............................................. 197

6.8.1  Çözünürlük.............................................................................. 197

6.8.2  iyonizasyon............................................................................. 197

6.8.3  Denatürasyon ve Renatürasyon................................................ 197

6.9 PLAZMA PROTEİNLERİ........................................................... 198

6.9.1  Albumin.................................................................................. 198

6.9.2  Globulin................................. .'"................................................ 199

6.9.2.1   Mukoprotein - Glikoprotein........................................... 199

6.9.2.2   Lipoprotemler.............................................................. 199

6.9.2.3   Metal Bağlayıcı Proteinler............................................ 199

6.9.2.4   Gama (y) Globulinlcr.................................................... 200

6.9.3 Fibrinogen............................................................................... 200

6.10 PROTEİNLERİN SİNDİRİMİ................................................... 200

6.11     AMİNO ASİTLERİN EMİLİMİ VE TAŞINMASI.................... 203

6.12 AMİNO ASİTLERİN AZOT GRUPLARININ

METABOLİZMASI..................................................................... 204

6.12.1 Amino Asitlerden Azotun Ayrılması........................................ 204

6.12.1.1  Transaminasyon......................................................... 204

6.12.1.2  Oksidatif Deaminasyon.............................................. 207

6.12.1.3  Amino Asitlerin Dûkarboksilasyonu............................. 210

6.12.2  Üre Oluşumu......................................................................... 211

6.12.3  Amonyak Metabolizması........................................................ 214

6.13     AMİNO ASİTLERİN KARBON

İSKELETLERİNİN METABOLİZMASI .................................. 216

6.13.1  Oksalo Asetat Oluşturan Amino Asitler............................. ;.... 218

6.13.2  a-Ketoglutarat Oluşturan Amino Asitler.................................. 218

6.13.3  Pruvat Oluşturulan Amino Asitler........................................... 220

. 6.13.4 Fumarat Oluşturan Amino Asitler............................................ 221

6.13.5  Suksinil CoA Oluşturan Amino Asitler..................................... 22]

6.13.6  Asetil CoA veya Asetoasetil CoA Oluşturan Amino Asitler...... 222

6.13.7  Dallı Zincirli Amino Asitlerin Katabolizması............................. 223

6.14   ELZEM OLMAYAN AMİNO ASİTLERİN SENTEZİ........................... 225

6.14.1a- Keto Asitlerden Sentez...................................................... 225

6.14.2  Amidasyonla Sentez............................................................... 226

6.15 AMİNO ASİT METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI......................... 228

6.16 AMİNO ASİTLERİN BAZI ÖZEL ÜRÜNLERE DÖNÜŞÜMLERİ................. 229

6.16.1   Porfirin Sentezi...................................................................... 230

6.16.2   Kreatin Sentezi...................................................................... 230

6.16.3   Histamin Sentezi.................................................................... 232

6.16.4   Serotonin Sentezi................................................................... 232

6.16.5   Katckof am inlerin Sentezi..................................................... 232

6.16.6   Melanin Sentezi..................................................................... 234

6.17  AZOT, KÜKÜRT VE AMİNO ASİT ATIMI     .    .    .    .    .          234

6.1S PROTEİN DENGESİ VE DÖNÜŞÜMÜ..................................... 234

 

 

                        VII NÜKLEOTİD VE NÜKLEİK ASİTLER

7.1  NÜKLEOTİD YAPISI................................................................. 241

7.1.1  Purin ve Primidinin Yapıları...................................................... 241

7.1.2  Nükleositler............................................................................. 242

7.1.3  Nükleotidler............................................................................ 243

7.2  PURtNDEN NÜKLEOTID SENTEZİ VE YIKIMI..................... 244

7.2.1        Sentezi.................................................................................... 244

7.2.2  Yıkımı..................................................................................... 245

7.2.3  Gut Hastalığı........................................................................... 246

7.2.4  İnce Bağırsaklarda Diyet Nükleik Asit Yıkımı............................ 247

7.3          PRİMİDİN NÜKLEOTİD SENTEZİ.......................................... 247

7.4   RİBONÜKLEOTİDLERİN
DEOKSİRİBONÜKLEOTİDLERE DÖNÜŞÜMÜ.................... 249

7.5   DNA'NIN YAPISI........................................................................ 251

7.5.1         DNA'nın Kuruluşu.................................................................. 251

7.5.2  DNA Denatürasyonu.............................................................. 252

7.5.3         Kromozom.............................................................................. 254

7.5.4  DNA Replikasyonu................................................................. 254

7.5.5  DNA Tamiri........................................................................... 255

7.6  RNA'NIN YAPISI.......... '.............................................................. 256

7.6.1  Hücredeki RNA'lar................................................................. 256

7.6.2  DNA ve RNA Arasındaki Fark................................................ 258

7.6.3  RNA ve Gen Transkriptı.......................................................... 258

7.7 PROTEİN SENTEZİ.................................................................... 259

7.7.1         Tercümede (Translation) Gerekli Öğeler (component)............... 261

7.7.2  Protein Sentezindcki Basamaklar.............................................. 263

7.7.3  Polipeptid Zincirin Modifikasyonu............................................. 266

 

 

                                VIII ENZİMLER

8.1         ENZİMLERİN GENEL TANIMI................................................ 269

8.2   ENZİMLERİN İSİMLENDİRİLMESİ....................................... 271

8.3   ENZİMLERİN ÖZELLİKLERİ............................................. .,...273

8.4   ENZİMLERİN ÇALIŞMASI....................................................... 274

 8.4.1  Reaksiyon Sırasında Enerji Değişimi Olması.............................. 274

8.4.2  Aktif Kısmın Kimyası.............................................................. 274

8.5  REAKSİYON HIZINI

ETKİLEYEN FAKTÖRLER....................................................... 275

8.5.1  Substrat Konsantrasyonu......................................................... 275

8.5.2  Iaı ......................................................................................... 275

8.5.3  PH.......................................................................................... 276

8.6   MICHAELIS-MENTEN EŞİTLİĞİ............................................ 277

8.7   ENZİM AKTİVASYONU VE İNHİBİSYONU........................... 278

8.7.1  Aktivatörler............................................................................. 278

8.7.2  İnhibitörler.............................................................................. 279

8.7.2.1   Kompctıtif Inhibitor..................................................... 279

8.7.2.2   Non-kompetitif inhibitor............................................... 280

8.7.2.3   İlaç Olarak Enzim İnhibitörleri...................................... 282

8.8 ENZİM AKTİVİTESİ REGÜLASYONU..................................... 282

8.8.1  Allosterik Bağlayıcı Bölge........................................................ 282

8.8.1.1  Homotropik Efektör..................................................... 282

8.8.1.2  Heterotropik Efekttir................................................... 283

8.8.2 Kovalent Modifikasyonla Enzim Rcgülasyonu............................ 283

 

 

                            IX HORMONLAR

9.1         GENEL KARAKTERLERİ......................................................... 287

9.2   TROİD BEZİ VE HORMONLARI............................................. 290

9.2.1 Troksın................................................................................... 291

9.2.1.1  Trotropin..................................................................... 291

9.2.1.2  Hormonun Taşınması................................................... 292

9.2.1.3  Hormonun Yıkımı........................................................ 292

9.2.1.4  Troid Salınımının Kontrolü............................................ 293

9.2.1.5  Troid Hormonunun Fonksiyonu..................................... 293

9.2.1.6  Troid Fonksiyonundaki Bozukluklar............................... 293

9.2.2 Kalsitonin (Trokalsıtonin)......................................................... 294

9.3  PARATROİD BEZİ VE HORMONU (PTH).............................. 294

9.3.1         PTH Fonksiyonu ve Regülasyonu............................................. 294

9.3.2  PTH Fonksiyon Bozukluğu....................................................... 295

9.4  PANKREAS ve HORMONLARI................................................ 295

9.4.1  Insulin..................................................................................... 295

9.4.1.1  İnsLilinin Sentezi ve Salimini......................................... 295

9.4.1.2  İnsulinin Metabolizması ve Fonksiyonu.......................... 296

9.4.2  Glukagon................................................................................ 296

9.4.3  Somatostatin........................................................................... 297

9.5  ADRENAL BEZ VE HORMONLARI......................................... 297

9.5.1  Adrenal Medulla...................................................................... 297

9.5.1.1           Katckolamin Sentezi.................................................... 297

9.5.1.2  Katekalominlerm Metabolizmaları.............................. 299

9.5.1.3  Katekolaminlerin Fonksiyonları..................................... 300

9.5.2 Adrenal Korteks ve Hormonları................................................ 301

9.5.2.1  Steroidler.................................................................... 301

9.5.2.2  Cinsiyet Hormonları..................................................... 304

9.6  PİTUİTER BEZ (HÎPOFİZ) VE HORMONLARI..................... 306

9.6.1 Anterior Pituiter...................................................................... 30S

9.6.1.1  Büyüme Hormonu (Somatotropin) (GH)....................... 308

9.6.1.2  Pituiter Tropinler......................................................... 309

9.6.1.2.1   Laktojenik Hormon....................................... 310

9.6.1.2.2   Gonadotropinler............................................. 310

9.6.1.2.3   Pituiter Fonksiyon Bozuklukları....................... 311

9.6.2 Pituiter Orta Lob..................................................................... 311

9.6.2.1  İntermedin.................................................................. 311

9.6.2.2  Melatonin.................................................................... 311

9.6.3 Pituiter Posterior Lob............................................................... 312

9.6.3.1  Vasopressin................................................................ 312

9.6.3.2  Oksitosin..................................................................... 312

9.7 GASTROINTESTINAL HORMONLAR.................................... 312

9.7.1  Gastrin.................................................................................... 313

9.7.2  Sekretin.................................................................................. 313

9.7.3  Kölesi stokinin-Pankreozim in................................................... 313

 

 

                            X VİTAMİNLER

10.1   VİTAMİNLERİN GENEL TANIMI.......................................... 317

10.1.1     Vitamin Gereksinmesini Etkileyen Faktörler........................... 318

10.1.2  Vitamin Düzeyini Etkileyen Faktörler..................................... 319

10.2  YAĞDA ERİYEN VİTAMİNLER.............................................. 321

10.2.1 A VİTAMİNİ..................................................................... 321

10.2.1.1  Vitaminin Kimyası................................................... 322

10.2.1.2  Vitaminin Emilimi ve Metabolizması.......................... 322

10.2.1.3  Vitaminin Düzeyini Etkileyen Faktörler...................... 327

10.2.1.4  Vitaminin Fonksiyonları............................................ 328

10.2.1.5  Vitaminin Yetersizliği............................................... 332

10.2.1.6  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları.......................... 333

10.2.2 0 KAROTEN VE İLGİLİ DİĞER MADDELER................... 334

10.2.2.1  Karotcnlerin Kimyasal Yapılan ve Kaynakları............ 334

10.2.2.2  P-Karotenin Emilimi. Taşınması ve Depolanması........ 336

10.2.2.3  Karotenlerin Biyolojik Etkinliği.................................. 337

10.2.2.4  Karotenlere Gereksinim............................................ 342

10.2.3   D VİTAMİNİ....................................................................... 342

10.2.3.1  Vitaminin Genel Tanımı............................................. 342

10.2.3.2  Vitaminin Emilimi ve Metabolizması........................... 344

10.2.3.3  Vitaminin Fonksiyonları............................................. 347

10.2.3.4  Vitaminin Hastalıklarla ilişkisi.................................... 349

10.2.3.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları........................... 352

10.2.4   E VİTAMİNİ....................................................................... 352

10.2.4.1  Vitaminin Genel Tanımı ve Kimyası........................... 352

10.2.4.2  Vitaminin Emilimi, Taşınması ve Metabolizması.......... 353

10.2.4.3  Vitaminin Fonksiyonları............................................. 355

10.2.4.4  Vitaminin Yetersizliği................................................ 358

10.2.4.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları........................... 360

10.2.5 K VİTAMİNİ...................................................................... 361

10.2.5.1            Vitaminin Genel Tanımı ve Kimyası.......................... 361

10.2.5.2  Vitaminin Emilimi ve Metabolizması.......................... 362

10.2.5.3  Vitaminin Fonksiyonları............................................ 362

10.2.5.4  Vitaminin Yetersizliği............................................... 365

10.2.5.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları.......................... 367

10.3 SUDA ERİYEN VİTAMİNLER................................................. 368

10.3.1   TİAMİN (B, Vitamini).......................................................... 368

10.3.1.1  Vitaminin Kimyasal Yapısı....................................... 368

10.3.1.2  Vitaminin Emilimi ve Metabolizması.......................... 368

10.3.1.3Tiamin Profosfatm (TPP) Fonksiyonları.............. 369

10.3.1.4  Vitaminin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............. 372

10.3.1.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları.......................... 374

10.3.2 RİBOFLAVİN (B2 Vitamini)................................................ 375

10.3.2.1  Genel Tanımı ve Kimyası......................................... 375

10.3.2.2  Emilimi, Taşınması, Atılımı ve Metabolizması............. 375

10.3.2.3  Vitaminin Fonksiyonları............................................ 377

10.3.2.4  Vitaminin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi1................ 379

10.3.2.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları.......................... 380

10.3.3 NİASİN (B3 Vitamini)......................................................... 381

10.3.3.1  Genel Tanımı ve Kimyası......................................... 381

10.3.3.2  Emilimi, Taşınması, Atılımı ve Metabolizması............. 381

10.3.3.3  Vitaminin Fonksiyonları............................................ 385

10.3.3.4  Vitaminin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............. 387

10.3-3.5 Vitamine Gereksinim ve Kaynakları......................... 389

10.3.4 PEİDOKSİN (B6 Vitamini).................................................... 389

10.3.4.1  Genel Tanımı ve Kimyası........................................... 389

10.3.4.2  Emilimi, Taşınması, Atılımı ve Metabolizması............... 390

10.3.4.3  Vitaminin Fonksiyonları.............................................. 392

10.3.4.4  Vitaminin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 400

10.3.4.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları............................ 401

10.3.5   BİOTİN............................................................................... 402

10.3.5.1  Genel Tanımı ve Kimyası........................................... 402

10.3.5.2  Emilimi, Taşınması ve Atılımı...................................... 403

10.3.5.3  Biotinin Aktivasyonu ve Fonksiyonları......................... 403

10.3.5.4  Biotinin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi.................. 407

10.3.5.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları..................... s.... 408

10.3.6 PANTOTENİK ASİT........................................................... 409

10.3.6.1           Genel Tanımı ve Kimyası.......................................... 409

10.3.6.2  Emilimi, Taşınması, Atılımı ve Metabolizması............... 411

10.3.6.3  Vitaminin Fonksiyonları............................................. 412

10.3.6.4  Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............................. 413-

10.3.6.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları........................... 414

10.3.7 FOLÎKASİT-FOLİSİNIPTEROGLUTAMİK ASİT).............. 414

10.3.7.1  Genel Tanımı ve Kimyası........................................... 414

10.3.7.2  Emilimi ve Taşınması................................................. 416

10.3.7.3  Vitaminin Fonksiyonları............................................. 417

10.3.7.4  Vitaminin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 423

10.3.7.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları............................ 425

10.3.8  KOBALAMİN (B12 Vitamini)................................................ 425

10.3.8.1            Genel Tanımı ve Kimyası.......................................... 425

10.3.8.2  Emilimi, Taşınması ve Atılımı..................................... 428

10.3.8.3  Vitaminin Fonksiyonları............................................. 430

10.3.8.4  Vitaminin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi.............. 432

10.3.8.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynaklan........................... 436

10.3.9 ASKORBİK ASİT (C vitamini)                                    436

10.3.9.1  Genel Tanımı ve Kimyası.......................................... 436

10.3.9.2  Emilimi, Taşınması, Atılımı ve Metabolizması.............. 438

10.3.9.3  Vitaminin Fonksiyonları............................................. 439

10.3.9.4  Vitaminin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi.............. 446

10.3.9.5  Vitamine Gereksinim ve Kaynakları........................... 448

10.4 VİTAMİN GİBİ OLAN MADDELER PSODOVİTAMİNLER..... 449

10.4.1        Psodovitaminlerin Genel Tanımı.............................................. 449

10.4.2        Amigdalin-Latril (Bı7)............................................................. 449

10.4.3        PangamikAsit<B]6)................................................................ 450

10.4.4        Biollavonoidlfer (P)................................................................ 451

10.4.5        Karnitin(BT).......................................................................... 452

10.4.6        Kolin..................................................................................... 454

10.4.7        İnositol.................................................................................. 456

10.4.8        P-Aminobenzoik Asit (PABA)................................................ 457

10.4.9        Ko-Enzim Q (CoQ) (Ubikinon)............................................... 457

10.4.10   Lipoik Asit........................................................................... 458

 

 

                                        XI MİNERALLER

1l.l MİNERALLERİN GENEL TANIMI.......................................... 465

11.2 ASAL MİNERALLER............................................................... 466

11.2.1  KALSİYUM (Ca)................................................................. 466

11.2.1.1   Mineralin Genel Tanımı ve Organizmadaki Dağılımı................ 466

11.2.1.2  Mineralin Emilimi, Taşınması ve Atılımı...................... 467

11.2.1.3  İskelet Dokusu ve Mineralle İlişkisi............................ 469

11.2.1.4  Mineralin Endokrin Sistemle İlişkisi............................ 471

11.2.1.5  Mineralin Fonksiyonları............................................. 474

11.2.1.6  Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 477

11.2.1.7  Minerale Gereksinim ve Kaynakları........................... 479

11.2.2  FOSFOR (P)......................................................................... 480

11.2.2.1   Mineralin Genel Tanımı ve Organizmadaki Dağılımı............... 480

11.2.2.2 Mineralin Emilimi, Taşınması ve Atılımı...................... 480

11.2.2.3  Mineralin Fonksiyonları.............................................. 482

11.2.2.4  Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 484

11.2.2.5  Minerale Gereksinim ve Kaynakları............................ 484

11.2.3  MAGNEZYUM (Mg)............................................................ 484

11.2.3.1   Mineralin Genel Tanımı ve Organizmadaki Dağılımı............... 484

11.2.3.2  Mineralin Emilimi ve Atılımı....................................... 485

11.2.3.3  Mineralin Fonksiyonları.............................................. 486

11.2.3.4  Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 487

11.2.3.5  Minerale Gereksinim ve Kaynakları............................ 489

11.2.4  SODYUM (Na).................................................................... 489

11.2.4.1  Mineralin Organizmada Bulunuşu............................... 489

11.2.4.2  Mineralin Emilimi ve Atılımı....................................... 489

11.2.4.3  Mineralin Fonksiyonları.............................................. 490

11.2.4.4  Mineralle İlgili Klinik Problemler............................. ,...490

11.2.4.5  Minerale Gereksinim ve Kaynakları........................... 492

11.2.5  POTASYUM (K)................................................................. 493

11.2.5.1           Mineralin Organizmada Bulunuşu............................... 493

11.2.5.2  Mineralin Emilimi ve Atılımı....................................... 493

11.2.5.3           Mineralin Fonksiyonları.............................................. 493

11.2.5.4  Mineralle İlgili Klinik Problemler................................ 495

11.2.5.5  Minerale Gereksinim ve Kaynakları........................... 496

11.2.5.6  Sodyum-Potasyum Pompası...................................... 496

11.2.6  KLOR (CI)........................................................................... 499

11.2.6.1      Mineralin Organizmada Bulunuşu............................... 499

11.2.6.2  Mineralin Emilimi ve Atılımı....................................... 499

11.2.6.3  Mineralin Fonksiyonları............................................. 499

11.2.6.4  Mineralle İlgili Klinik Problemler................................ 499

11.2.6.5  Minerale Gereksinim ve Kaynakları........................... 500

11.2.7  KÜKÜRT (S).............................................................. 501

11.2.7.1   Mineralin Genel Tanımı ve Organizmada Dağılımı....... 501

11.2.7.2Mineralin Emilimi ve Atılımı........................................... 501

11.2.7.3           Mineralin Fonksiyonları.................................... 502

11.2.7.4  Mineralle İlgili Klinik Problemler................................ 503

11.2.7.5  Minerale Gereksinim ve Kaynakları........................... 504

11.3 ELZEM İZ ELEMENTLER....................................................... 506

11.3.1 DEMİR (Fe)......................................................................... 506

11.3.1.1           Mineralin Genel Tanımı ve Organizmada Dağılımı ...506

11.3.1.2  Mineralin Emilimi, Taşınması, Depolanması
Metabolizması ve Atılımı............................................ 506

11.3.1.3  Mineralin Fonksiyonları.............................................. 512

11.3.1.4  Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 515

11.3.1.5           Minerale Gereksinim ve Kaynakları............................ 517

11.3.2  BAKIR (Cu)......................................................................... 518

11.3.2.1   Mineralin Genel Tanımı ve Organizmadaki Dağılımı............. 518

11.3.2.2   Mineralin Emilimi, Taşınması, Depolanması ve Atılımı.......... 518

11.3.2.3          Mineralin Fonksiyonları.............................................. 520

11.3.2.4          Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 524

11.3.2.5          Minerale Gereksinim ve Kaynakları............................ 525

11.3.3  ÇİNKO (Zn)......................................................................... 526

11.3.3.1   Mineralin Genel Tanımı ve Organizmadaki Dağılımı............ 526

11.3.3.2  Mineralin Emilimi, Taşınması ve Atılımı....................... 526

11.3.3.3  Mineralin Fonksiyonları.............................................. 528

11.3.3.4  Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 530

11.3.3.5           Minerale Gereksinim ve Kaynakları............................ 532

11.3.4  MANGANEZ (Mn)............................................................... 532

11.3.4.1   Mineralin Genel Tanımı ve Organizmadaki Dağılımı.............. 532

11.3.4.2  Mineralin Emilimi, Taşınması ve Atılımı....................... 533

11.3.4.3  Mineralin Fonksiyonları.............................................. 534

11.3.4.4           Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 536

11.3.4.5           Minerale Gereksinim ve Kaynakları............................ 536

11.3.5  İYOT (I)............................................................................... 536

11.3.5.1          Mineralin Organizmadaki Dağılımı.............................. 536

11.3.5.2          Mineralin Emilimi, Taşınması ve Dönüşümü................. 537

11.3.5.3          Mineralin Fonksiyonları.............................................. 539

11.3.5.4          Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 539

11.3.5.5          Minerale Gereksinim ve Kaynakları............................ 541

11.3.6  SELENYUM (Se) ................................................................ 541

11.3.6.1   Mineralin Genel Tanımı ve Organizmadaki Dağılımı........    . 541

11.3.6.2   Mineralin Emilimi, Taşınması, Metabolizması ve Atılımı..   .. 542

11.3.6.3  Mineralin Fonksiyonları.............................................. 544

11.3.6.4  Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 546

11.3.6.5  Minerale Gereksinim ve Kaynakları............................ 546

11.3.7  FLOR (F).............................................................................. 546

11.3.7.1 Mineralin Genel Tanımı ve Organizmadaki

Dağılımı.................................................................... 546

11.3.7.2  Mineralin Emilimi, Metabolizması ve Atılımı................. 547

11.3.7.3  Mineralin Fonksiyonları.............................................. 548

11.3.7.4  Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............... 549

11.3.7.5  Minerale Gereksinim ve Kaynakları............................ 550

11.3.8  KOBALT (Co)........................................................................ 551

11.3.8.1  Mineralin Alımını ve Organizmadaki Dağılımı.............. 551

11.3.8.2  Mineralin Fonksiyonları.............................................. 551

11.3.8.3                   Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi............................. 551

11.3.8.4                   Minerale Gereksinim ve Kaynakları..................................................... 552

10.4.9   KROM (Cr).......................................................................................................... 552

10.4.9.1                  Mineralin Genel Tanımı ve Organizmadaki Dağılım..................................552

10.2.9.1     Mineralin Emilimi, Taşınması ve Atılımı............................................................... 553

10.2.9.2     Mineralin Fonksiyonları..................................................................................... 553

10.2.9.3     Mineralin Yetersizliği ve Hastalıklarla İlişkisi...................................................... 553

10.2.9.4     Minerale Gereksinim ve Kaynakları................................................................... 554

11.3.10      KURŞUN (Pb)................................................................................................ 554

11.3.10.1                      Mineralin Emilimi ve Atılımı............................................................ 554

11.3.10.2       Mineralin Fonksiyonları ve Hastalıklarla İlişkisi...............................................554

11.3.10.3       Minerale Gereksinim ve Kaynakları.............................................................. 555

11.4 ELZEM OLMAYAN İZ ELEMENTLER.................................................................. 556

11.4.1    Bor(B)................................................................................................................. 556

11.4.2          Kalay (Sn)..................................................................................................... 556

11.4.3              Nikel (Ni).................................................................................................. 557

11.4.3.1                   Mineralin Organizmada Bulunuşu........................................................ 557

11.4.3.2      Mineralin Fonksiyonları ve Yetersizliği.............................................................. 557

11.4.3.3      Minerale Gereksinim ve Kaynakları................................................................. 558

11.4.4     Molibden (Mo)................................................................................................... 558

11.4.4.1                   Mineralin Organizmada Bulunuşu........................................................ 558

11.4.4.2      Mineralin Fonksiyonları................................................................................... 558

11.4.4.3      Minerale Gereksinim ve Kaynaklan................................................................. 559

11.4.5     Vanadyum (V).................................................................................................... 559

11.4.5.1                  Mineralin Genel Tamım...................................................................... .559

11.4.5.2                  Mineralin Emilimi, Taşınması ve Atılımı................................................ 559

11.4.5.3                  Mineralin Fonksiyonları...................................................................... 560

11.4.5.4                  Minerale Gereksinim ve Kaynakları.................................................... 560

11.4.6              Alüminyum (Al)......................................................................................... 561

11.4.7              Silikon (Si)................................................................................................ 561

11.4.7.1                   Mineralin Genel Tanımı...................................................................... 561

11.4.7.2      Mineralin Fonksiyonları.................................................................................. 562

11.4.7.3                   Minerale Gereksinim ve Kaynakları................................................... 562

 

 

                                XII SU VE ELEKTROLİT DENGESİ

12.1        SUYUN FONKSİYONLARI.......................................................................... 569

12.2        SUDAKİ MADDELER.................................................................................... 569

12.3        SU DENGESİ, ALIMI VE ATIMI................................................................... 570

12.3.1     Su Alımı............................................................................................................ 571

12.3.2     Su Atımı............................................................................................................ 571

12.4        VÜCUTTAKİ SU DAĞILIMI......................................................................... 572

12.4.1     Solitler.............................................................................................................. 572

12.4.1.1  Elektrolitler....................................................................................................... 572